cinsel tacizde manevi tazminat miktarı

2017 yılında Almanyada Budist bir rahip, 4 ile 13 yaşları arasındaki 7 erkek çocuğuna 15 yıl boyunca cinsel tacizde bulunmaktan 7 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılmış, çocuklara 35 bin Euro tazminat ödeyeceği kaydedilmişti. Rahibin evindeki bilgisayarda çok sayıda çocuk pornografisi içeren fotoğraf ve video bulunmuştu. 2 Manevi Tazminatın Niteliği ve Miktarı: Y.2.H,D.’sinin yerleşik içtihatlarına göre: “manevi zararın, “manevi tazminat” adı altında para ile karşılanmak istenme­si hiçbir zaman paranın zarara uğrayan manevi değerleri geri getirdiği ya da bu değerlerin parayla değiştirildiği anlamını taşımaz ve bu biçimde Hangidurumda manevi tazminat davası açabiliriz? Kişinin gördüğü zarar her zaman maddi nitelikte olmayabilir. Uğranılan zarar para ile ölçülebilir bir zarar ise bu maddi zarar para veya mal ile tazmin edilebilir ancak para ile ölçülebilir olmayan varlıkları itibariyle zarar görüldüğünde bu zarar manevi zarardır. Kanunda manevi tazminat miktarının teknik olarak hesaplanmasını sağlayan bir metot yoktur. Manevi tazminat miktarı, bazı kriterler değerlendirilerek somutlaştırılır. Manevi tazminat miktarını belirleyen kriterler şunlardır (BK md. 47): Somut durumun özellikleri, Tarafların mali durumları, b-Boşanmada manevi tazminatın amacı, boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın, bozulan ruhsal dengesini telafi etmek, manevi değerlerindeki eksilmeyi karşılamaktır. Onun için, kişilik haklarını ihlal eden fiille, tazminat miktarı arasında makul bir oranın bulunması gerekir. my lecturer my husband season 2 full movie indoxxi. İçindekiler1 Manevi Tazminat Nedir?2 Manevi Tazminat Davası Hangi Durumlarda Açılır? Manevi Tazminat Miktarı ve Hesaplama3 Manevi Tazminat Şartları Nelerdir? Manevi Tazminat Davasını Kimler, Kime Açabilir? Manevi Tazminat Davalarında Zamanaşımı ve Dava Açma Manevi Tazminatta Harç ve Diğer Manevi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Manevi Tazminat Davası Ne Kadar Sürer? Manevi Tazminat Davasında Tazminat Avukatı Desteği Manevi tazminat, kaba bir tabirle bir kişinin hukuka aykırı bir fiil sonucunda duyduğu elem ve üzüntünün kendisinde doğurduğu manevi zararın tazmin edilmesidir. Manevi zarar, kişilik haklarına saldırı sonucunda ortaya çıkar ve manevi tazminat davası ile giderilir. Türk tazminat hukukunda konu bakımından iki çeşit zararın varlığından bahsedebiliriz. Bunlar maddi ve maddi zararlardır. Bu zararların giderilmesi bakımından da iki tür tazminat söz konusudur. Bunlar da tahmin edileceği üzere maddi ve manevi tazminattır. Maddi ve manevi zararın bir arada bulunması durumunda maddi ve manevi tazminat davası birlikte açılabileceği gibi ayrı ayrı da açılabilir. Ancak yazımızın konusu manevi tazminat olduğu için maddi tazminat ile ilgili önemli ayrıntılar başka bir yazımızın konusunu oluşturmaktadır. Bu konu ile ilgili temel düzenlemeler Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanununda yer almaktadır. Bununla birlikte manevi tazminata neden olan hukuka aykırı fiil mevzuatın herhangi bir yerinde düzenlenmiş olabilir. Yazımızda hangi durumlarda manevi tazminat davası açılabildiğine, bu davanın şartlarına, manevi tazminatın miktarına ve nasıl hesaplanacağına, kimlerin kimlerden hangi mahkemede bu tazminatı talep edebileceğine ve konunun diğer önemli ayrıntılarına değindik. Sürecin önemini göz önünde bulundurarak yazımızın dikkatlice okunmasını tavsiye ediyoruz. Manevi Tazminat Davası Hangi Durumlarda Açılır? Aşağıda ayrıntılı olarak değineceğimiz üzere manevi tazminatın esasını kişilik haklarına saldırı oluşturmaktadır. Ancak bu şekilde manevi zararın doğması farklı farklı hukuki ilişkilerden kaynaklanabilir. Bunun önemi şuradan gelir her hukuki ilişkiye o ilişkinin kuralları uygulanır. Dolayısıyla boşanma davasında talep edilen manevi tazminata ilişkin kurallar ile haksız fiil davasında talep edilen manevi tazminata ilişkin kurallar birbirinden farklıdır. Şimdi kısaca bunlara değineceğiz. Ancak belirtmemiz gerekir ki manevi tazminat talebi bu saydıklarımızla sınırlı değildir. Biz uygulamada sıklıkla görülen şekilleri açıklıyoruz. Bunlar haricinde kişilik hakkına saldırı teşkil eden ve kişiyi elem ve hüzne maruz bırakarak her türlü hukuki iş ve işlem manevi tazminat sonucunu doğurabilir. Telif Hakkı İhlali Nedeniyle Manevi Tazminat → Telif hakkı, tescil edilsin veya edilmesin bir eserin hukuken korunmasını ifade eder. Dolayısıyla bir eseri ile ilgili telif ihlali söz konusu olan kişi bunun sorumlularından maddi tazminat talep edebileceği gibi manevi tazminat da talep edebilir. Telif hakkı ile ilgili bir uyuşmazlık söz konusu olduğunda Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre değerlendirme yapılacaktır. Telif hakkı konusu oldukça ayrıntılı ve kapsamlı bir alandır. Bu konu ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için “telif hakkı nedir” başlıklı yazımız incelenebilir. Boşanma Davasında Manevi Tazminat → Boşanma davasında daha az kusuru olan taraf kişilik haklarına saldırı olduğunu iddia eder ve bunu ispat ederse boşanma davası içerisinde manevi tazminat talebinde bulunabilir. Boşanma davası sona erdikten sonra da belirli kurallar dahilinde bu talep boşanma davasından ayrı olarak ileri sürülebilir. Bu konuda “boşanma davası nasıl açılır?” adlı yazımızı okuyabilirsiniz. Suç İşlenen Durumlarda Manevi Tazminat → Kişilik haklarına yapılan saldırıların çoğu suç teşkil ederken suçların çoğu da kişilik haklarına saldırı teşkil eder. Taksirle veya kasıtlı olarak bir suç işlendiği zaman bunun manevi tazminat şartlarını taşıyor olması durumunda mağdur ayrıca dava açabilecektir Özellikle belirtmemiz gerekir ki tehdit suçu, hakaret suçu, iftira suçu gibi suçlar dolayısıyla açılan manevi tazminat davaları oldukça yaygındır ve bunlar arasında en çok internet üzerinden işlenen suçlarda görülmektedir. Sözleşmeye Aykırı Davranma Dolayısıyla Manevi Tazminat → Sözleşmeler bakımından tip serbestisi söz konusu olmakla birlikte uygulamada yaygın olan ve önem arz eden sözleşmelerin bazıları Türk Borçlar Kanununda yer almıştır. Buna göre eğer bir sözleşmede taraflardan birisi kendi üzerine düşen edimi yerine getirmez ve bu durumda karşı taraf manevi olarak zarara uğrarsa bu durumda manevi tazminat davası açılabilir. Örneğin bir düğün fotoğrafçısı kusuru ile düzgün fotoğraflar çekmez veya çektiği fotoğrafları silerse manevi tazminat ödemek durumunda kalabilir. Trafik Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat → Ölümlü veya yaralamalı trafik kazalarında kazaya maruz kalan kişi ve yakınları belirli şartlar altında maddi ve manevi tazminat isteme hakkına sahiptir. Burada Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre tazminat belirlemesi yapılır. Kaza mağdurunun uğradığı bedensel zararın derecesine göre mağdur yakınları da manevi tazminat talebinde bulunabilir. Her somut olaya göre değerlendirme yapılarak izlenecek yol tespit edilmelidir. Doktorun Hatalı Müdahalesi Nedeniyle Manevi Tazminat → Hekimin gerek hastalığın teşhisi gerekse tedavisi sırasında uyguladığı tıbbi müdahale normal şartlarda hukuka uygun kabul edilir. Ancak doktorun ihmal suretiyle veya kasıtlı olarak bu süreçte yanlış tedavi uygulaması veya yanlış teşhiste bulunması sonucunda hasta bir zarara uğrarsa tıbbi malpraktis denilen davayı açarak tazminat talebini ileri sürebilir. Yani doktor hatası sonucunda hastanın gereken şartları taşıdığı hallerde maddi veya manevi tazminat talep etme hakkı vardır. Doktorun ihmal veya kastı olmaksızın normal prosedüre göre hareket ediyor olması durumunda tıbbi malpraktis dolayısıyla tazminat talebi ileri sürülemez. İş Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat → İş kazaları, işyerinde gerçekleşen her türlü kaza ile işyeri dışında ama işin görülmesi ile ilgili gerçekleşen her türlü kazayı ifade eder. İşyeri kavramı da İş Kanununda açıklanan tüm yerleri kapsar. Bu şekilde iş kazası geçiren işçi veya yakınları bu kazadan sorumlu olanlara ve işverene tazminat davası açabilir. İş kazaları dolayısıyla açılan tazminat davalarında özel hesaplama yöntemleri uygulanır ve İş Kanunu hükümleri çerçevesinde hukuki süreç işler. Manevi Tazminat Miktarı ve Hesaplama Manevi tazminat miktarı ve hesaplaması bakımından matematiksel bir formül söz konusu olmaz. Çünkü burada maddi bir zarardan değil kişinin duyduğu elem ve üzüntünün giderilmesinden bahsetmekteyiz. Maddi zararlarda zenginleşme yasağı gereği maddi zararı aşan bir tazminat söz konusu olamayacağından aşağı yukarı tazminat miktarı hesaplanabilir. Ancak bu davada talep edilecek miktar belirli kriterler doğrultusunda belirlenir. Mahkeme de manevi tazminata hükmederken bu kriterlerden yola çıkarak hüküm tesis eder. Buna göre; Tazminat borcu doğuran somut uyuşmazlığın niteliği ve somut olaydaki özel durumlar Davanın davacısı ve davalısının maddi durumu ve ödeme gücü Talebe dayanak olan uyuşmazlıkta tarafların kusur derecesi Davacının duyduğu elem ve acının büyüklüğü ve genel geçer kurallar çerçevesinde kabul edilebilir oluşu ve gene somut olayın şartlarına bağlı olarak yapılması gereken diğer kriterler doğrultusunda manevi tazminat talebi değerlendirilir. Manevi tazminat davası açacak kişinin dava dilekçesinde belirteceği miktarın kabul edilebilir ve gerçekçi olması adına kendi uyuşmazlığına benzer olaylarda Yargıtay’ın ne şekilde karar verdiğine ilişkin araştırma yapılması da önem taşır. Kabul edilebilecek miktardan daha düşük veya çok çok üzerinde bir miktar belirtmek takip edilecek hukuki strateji bakımından sağlıklı olmayacaktır. Dolayısıyla Yargıtay kararlarını ve değişen mevzuatı düzenli takip eden deneyimli bir avukatın hukuki yardımı burada önemini gösterir. Manevi Tazminat Şartları Nelerdir? Manevi tazminat davası, yukarıda anlattığımız farklı farklı olaylara dayanıyor olsa da esasen kişilik hakkına saldırı teşkil eden bir olay veya bir acı, üzüntü sonucunu doğuran bir olay sonucu ortaya çıkar. Bu talebin mümkün olabilmesi için temelde şu şartların oluşup oluşmadığına bakılır Kişisel değer olarak kabul edilebilen bir değere yönelik saldırının varlığı Bu saldırının hukuka aykırı olarak gerçekleştirilmiş olması Bu hukuka aykırı saldırı ile manevi bir zararın ortaya çıkmış olması Bu saldırıda, sorumlu tutulacak olan kişinin kusurunun olması veya kanunda öngörülen kusursuz sorumluluk hallerinden birisinin varlığı Söz konusu saldırı ile ortaya çıkan manevi zarar arasında uygun illiyet bağının varlığı Manevi tazminat şartları temelde bu şekildedir. Bu manevi tazminat şartlarının gerçekleşmesinin ardından aşağıda bahsedeceğimiz sürelere uyularak gene aşağıda bahsedeceğimiz görevli ve yetkili mahkemede manevi tazminat davası açılması da şartlar arasında yer alır. Bu dava açılmazdan önce tazminat şartlarının oluştuğuna dair delilleri de içeren manevi tazminat davası dilekçesi hazırlanır ve gerekli harç ve giderlerin ödenmesi ile birlikte bu dilekçe mahkemeye sunulur. Bu dilekçeyi alan davalı ise söz konusu manevi tazminat şartlarının oluşmadığına dair savunmasını yapar. Dolayısıyla süreç bu şekilde ilerler. Belirtmemiz gerekir ki mahkemenin tazminata hükmedip hükmetmeyeceği burada bahsettiğimiz manevi tazminat şartlarına bağlıdır. Dolayısı ile dava sürecinde en çok önemsenmesi gereken hususlardan birisi bu kısımdır. Bununla birlikte manevi tazminat miktarı ve bunun ne şekilde hesaplanacağı da önemli ayrıntılar arasında yer alır. Şimdi de bu konu hakkında önemi ayrıntılara değineceğiz. Manevi Tazminat Davasını Kimler, Kime Açabilir? Türk Borçlar Kanunu hükmü açıkça, manevi tazminatı kişilik hakkı zarar gören kişinin talep edebileceğini belirtmektedir. Dolayısıyla bu davada davacı, kişilik hakkı zedelenen kişidir. Ancak bu geniş yorumlanmaktadır. Yani tazminat borcunu doğuran olayın ne olduğuna bağlı olarak ilgili hukuka aykırı fiilin muhatabı olan kişiler manevi tazminat talep edebilir. Örneğin, trafik kazası, doktor hatası, iş kazası, hakaret, iftira gibi olaylarda bu kazaya maruz kalan mağdur kişi manevi zararının giderilmesi amacı ile manevi tazminat davası açabilir. Boşanma davasında manevi tazminat talebini kusuru daha az olan eş diğer eşe yöneltir. Manevi tazminat borcunu doğuran olay ölümlü bir olay ise talep hakkı ölenin arkasından elem ve acı duyan birinci derece yakınlarına ait olur. Tazminat borcu doğuran olay yaralamalı bir olay ise yaralananın hiçbir yakını manevi tazminat talep etme hakkına sahip değildir. Ancak bunun istisnası ağır bedensel zarar doğuran yaralanmalardır. Yani bir kişinin yaralama sonucunda bacağı kopmuşsa, gözü kör olmuşsa, ciddi derecede şekil bozukluğu ortaya çıkmışsa ve buna benzer ağır bedensel zararlar doğmuşsa manevi tazminat isteme hakkı hem mağdurda hem de yakınlarında olur. Manevi tazminat davasının muhatabı yani davalısı, ilgili hukuka aykırı fiili gerçekleştiren kişidir. Bazı durumlarda sorumluluk kanuni düzenlemeler gereği genişletilmektedir. Örneğin Karayolları Trafik Kanunu düzenlemeleri uyarınca araç işleten, aracı kullanan kişi ile birlikte sorumlu tutulur. Diğer bir örnek olarak da doktor hatası durumunda ortaya çıkan zararlardan ötürü doktor ile birlikte bağlı sunduğu sağlık kurum ve kuruluşu da sorumlu tutulabilmektedir. Bu şekilde müteselsil sorumluluk söz konusu olduğu durumlarda manevi tazminat davası bu ilgililerden herhangi birine karşı veya tamamına karşı aynı anda açılabilir. Manevi tazminat davasının davalısı yani sorumlu tutulan kişi, ilgili fiili işlediği sırada ayırt etme gücünü geçici olarak kaybetmiş ise bu yoksunluğa rağmen sorumlu tutulur. Ancak bu kişi ayırt etme gücünü geçici olarak kaybetmiş olmasında kendisinin bir kusuru bulunmaması durumunda bunu ispat ederek sorumlu olmadığı iddiasında bulunabilir. Manevi Tazminat Davalarında Zamanaşımı ve Dava Açma Süreleri Manevi tazminat davalarında zamanaşımı ve diğer sürelere ilişkin kurallar, manevi tazminat davasının hangi nedenle açıldığına bağlı olarak değişmektedir. Bu süreler mevzuatın değişik yerlerinde yer almıştır. Burada tamamına yer vermemiz mümkün değildir. Ancak genel olarak en çok görülen manevi tazminat davalarında süreler şu şekilde belirtilebilir Temel kural, Türk Borçlar Kanunu hükmünde yer almıştır. Buna göre tazminat, zarar gören kişinin bu zararı ve zarardan sorumlu olan kişiyi öğrenmesini takiben 2 yıl içerisinde talep edilmelidir. Bu tazminat talep hakkı ilgili olayın gerçekleşmesinin ardından her halükarda 10 yıl içerisinde sona erer. Eğer tazminat hakkı bir suç dolayısıyla doğmuşsa ve ilgili suçun kanuni düzenlemesinde, bahsettiğimiz temel süreden daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörülüyor ise bu daha uzun olan süre esas alınır. Boşanma davalarında manevi tazminat talep etme imkanı, dava ile birlikte kullanılabilirken boşanma davasından sonra da kullanılabilir. Buna göre boşanma davasında manevi tazminat istemi davadan sonra gerçekleştirilecekse boşanma kararının kesinleşmesini takip eden 1 yıl içerisinde karşı tarafa dava yoluyla ileri sürülmelidir. Yani boşanmadan sonra 1 yıl içerisinde bu dava açılmak durumundadır. Sözleşmeye aykırı davranma dolayısıyla açılacak tazminat davalarında Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca 10 yıllık genel zamanaşımı süresi uygulanır. Trafik kazalarında tazminat talep edebilmek için yukarıda bahsettiğimiz genel zamanaşımı süresi olan 2 ve 10 yıllık zamanaşımı süreleri söz konusu olacaktır. Ancak trafik kazası ölüm veya yaralama ile gerçekleşmiş ise bu durumda TCK’da yer alan daha uzun zamanaşımı süreleri uygulanacaktır. Manevi Tazminatta Harç ve Diğer Giderler Manevi tazminat davası standart belli bir miktar harca değil, davanın konusuna göre değişen bir miktarda harca tabidir. Yani maktu değil, nispi harç söz konusu olur. Somut olayda istenen manevi tazminat miktarı ne kadar çoksa ödenmesi gereken harç miktarı da o oranda artar. Ancak bu harcı ödeme imkanı bulunmayan kişiler yani bu harcı ödemesi durumunda geçimi bakımından ciddi sıkıntıya düşeceğini ispat eden kişiler adli yardım talebinde bulunarak harç ödemeden muaf tutulabilir. Nispi harcın manevi tazminat bakımından bazı istisnaları söz konusu olabilmektedir. Örneğin boşanma davası ile birlikte manevi tazminat talebi ileri sürülmüşse bu talebin miktarı ne olursa olsun herhangi bir harç ödenmez. Burada ayrın bir durumdan bahsetmekteyiz. Ancak manevi tazminat talebi, boşanma davasından sonra ayrı bir dava olarak ileri sürülmüşse bu sefer harç söz konusu olur. Bunların haricinde somut olayda açılacak manevi tazminat davasının konusuna göre değişecek şekilde; bilirkişi, tanık, bazı tebligatlar, keşif vb. unsurlar ile ilgili olarak diğer giderler söz konusu olabilir. Nispi harç ve diğer giderler yahut bu ödemelerin istisnaları ve adli yardım meselesi ile ilgili somut olaya bağlı olarak bir değerlendirme yapmak gerekir. Manevi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Manevi tazminat talebi görev ve yetki bakımından doğru mahkemeye yöneltilmezse dava usulden reddolunur. Bu nedenle önemli bir konudan bahsetmekteyiz. Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu düzenlemelerine göre mahkemenin görevli olması kamu düzenine ilişkindir. Aynı kanunun 2. maddesi de şahıs varlığına ilişkin davalarda hangi mahkemenin görevli olduğunu belirtmektedir. Buna göre manevi tazminat davaları şahıs varlığı hakkı ile ilgili olduğundan bu davalarda asliye hukuk mahkemesi görevli mahkemedir. Ölüm ve vücut bütünlüğünden doğan manevi zararlara ilişkin eskiden daha özel mahkemelerin görevli olduğu yönünde kanunda düzenlemeler var idi. Ancak yeni düzenlemeler ile artık manevi tazminat davalarında genel olarak asliye hukuk mahkemeleri tek görevli mahkeme olarak düzenlenmiştir. Ancak gene de somut olay ile ilgili özel bazı düzenlemeler saklı tutulur. Manevi tazminat davasının hangi yerde bulunan mahkemede açılacağının tespiti için, manevi tazminat borcu doğuran olayın hukuki niteliğine bakılmalıdır. Buna göre manevi tazminat davalarında genel yetki kuralı Türk Medeni Kanunu hükmünde yer almıştır. Bu madde düzenlemesine göre davacının yerleşim yeri mahkemesi ile davalının yerleşim yeri mahkemesi manevi tazminat davalarında yetkili mahkemedir. Dolayısıyla davacı, bunlardan istediği yer mahkemesinde davasını açabilecektir. Belirttiğimiz gibi yetkili mahkemenin tespiti ile ilgili olarak her somut olay için ayrı değerlendirme yapmak gerekir. Çünkü söz konusu uyuşmazlık ile ilgili farklı yetki kuralları kanunda düzenlenmiş olabilir. Bu düzenlemelerden bir kısmını şu şekilde sıralamamız mümkündür Talep eğer haksız fiilden doğmuşsa Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 16 hükmü gereğince haksız fiilin işlendiği yer mahkemesi yetkilidir. Eğer zarar, haksız fiilin işlendiği yer dışında başka bir yerde ortaya çıkmışsa bu durumda zararın ortaya çıktığı yer mahkemesi de yetki sahibi olur. Eğer muhtemel bir zarar söz konusu ise muhtemel zarar yeri yetkili olarak bu maddede yer almıştır. Görüldüğü üzere haksız fiil ile ilgili olarak somut olaya göre değerlendirme yapmak büyük önem taşır. Yukarıda bahsettiğimiz genel yetki kuralı da alternatif olarak hala geçerliliğini korur. Talep sözleşmeye aykırı davranış dolayısıyla doğmuşsa bu sefer Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükmü çerçevesinde yetkili mahkeme tespit edilir. Buna göre, sözleşmeye aykırılık dolayısıyla açılacak olan manevi tazminat davası, sözleşmede yer alan ifa yerinde bulunan mahkemelerde açılır. Eğer sözleşmede herhangi bir ifa yeri belirlemesi yapılmamışsa Türk Borçlar Kanunu hükmüne göre yetkili mahkeme tespiti yapılır. Görüldüğü üzere burada da somut olay değerlendirmesi büyük önem taşımaktadır. Manevi Tazminat Davası Ne Kadar Sürer? Manevi tazminat davalarının ne kadar süreceği, uygulamada cevabı en çok aranan sorular arasında yer alır. Ancak ne yazık ki bu soruya tam olarak net bir cevap vermek mümkün değildir. Yukarıda manevi tazminat isteminin ne tür ilişkilerden kaynaklanabileceğinden bahsettik. İşte bu her bir uyuşmazlık bakımından farklı farklı sürelerin söz konusu olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla bu sorunun cevabı somut olayın değerlendirilmesi ile tahmine dayalı bir cevap olacaktır. Ancak uygulamada genel olarak gördüğümüz kadarıyla bir tazminat davasının sonuçlanması 10 ay gibi kısa bir sürede sonuçlanabildiği gibi 2 yıl gibi bir süreye de yayılabilmektedir. Uyuşmazlığın türünden farklı olarak; olayın karmaşıklığı, bekletici mesele olabilecek hususlar, mahkemenin yoğunluğu, manevi zarara ilişkin ispat araçlarının durumu vs. birçok unsur zamansal olarak olumlu veya olumsuz etkiye sahip olabilir. Tüm bunların yanında manevi tazminat ve bağlı diğer davaların deneyim sahibi bir avukatın hukuki yardımı ile takip ediliyor olması şüphesiz süre bakımından olumlu etkiye sahip olacaktır. Manevi Tazminat Davasında Tazminat Avukatı Desteği Yukarıda manevi tazminat davası ile ilgili önemli ayrıntılara, dikkat edilmesi gereken hususlara ve merak edilen soruların cevaplarına değindik. Anlaşılacağı üzere süreç oldukça karmaşık bir hukuki yapıya sahip ve bir o kadar da özenilmesi gereken noktalara sahiptir. Bununla birlikte manevi tazminat davaları kimi durumda tahmin edilenden de çok bir miktarı konu edinebilir. Dolayısıyla bu sürecin gelişi güzel şekilde işletilmesi, kişi bakımından hak kaybına yol açabilir. Sonuç olarak bu alan ile ilgili hukuki işlerin deneyim sahibi bir tazminat avukatı ile birlikte sürdürülmesi bu kayıpların önüne geçer. Manevi tazminat davasında ve bağlı diğer davalarda hatalı yahut ihmali işlemler uygulamada çoğu zaman telafisi güç zararlar doğurmakta yahut zamansal ve parasal olarak gereksiz kayıplara yol açmaktadır. Bu nedenle en sağlıklısı deneyimli bir avukattan hukuki destek almaktır. İftira suçu, failin, mağdurun haksız bir fiilde bulunmadığını bildiği halde, hakkında haksız suçlamalarda bulunması suretiyle işlediği suçtur. İsnat edilen haksız fiil bir suç olabilir fakat bu bir şart değildir. Zira idari yaptırımı gerektiren fiiller de pekala iftira suçunun konusunu oluşturabilir. Yazı İçeriği1 TCK m. 267- Genel Olarak İftira Suçu ve Cezası2 İftiranın Yetkili Makama Yapılmış Olması Dedikodu Yaymak veya Kişinin Namusunu Lekelemek Suç Mudur? CİMER, İftira Suçu Bakımından Yetkili Makam Sayılır Mı?3 İftira Suçunda Cezayı Artıran Maddi Eser ve Delil Uydurmak – 267/ Yalancı Tanık Delili Ceza Artırımını Maddi Eser ve Delil Şikayetle Birlikte Sunulmuş Koruma Tedbiri Uygulanması – 267/ Mağdur Tutuklanmışsa, Gözaltına Alınmışsa Ayrıca Ceza Verilir 267/4 Mağdurun Müebbet veya Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası Alması 267/5-64 İçtima Hükümlerinin İftira Suçunun Aynı Kişiye Tekraren veya Tek Seferde İki Kişiye Birden İftirayla Beraber Başka Bir Suç İşlenmişse Ceza Artırımı5 İftirada Cezayı Azaltan Hal Etkin Pişmanlık6 Cezayı Azaltan Diğer Haller7 İftira Suçunu İspata Yarayan Mağdurun Beraat Alması İftirayı Kanıtlar Mı? Suçlamadan Geri Dönülmesi İftira Suçuna Emare Taraflar Arasındaki Husumet İftira Suçuna Emare Olabilir8 İftira Suçunda Dava Zamanaşımı9 İftirayla Karıştırılan Benzer Suçluyu Kayırma ve İftira Suç Uydurma ve İftira Suç İsnat Edilen Kişi Belirlenebiliyorsa İftira Suçu Suç İsnat Edilen Kişi Belirlenemiyorsa Suç Uydurma Suçu Yalan Tanıklık ve İftira İftiranın Özel Hali Başkasına Ait Kimlik Bilgilerinin Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan ve İftira Farkı10 İmzaya İtiraz Ederken Başkasına Sahtecilik İftirası Atma11 İftira Sebebiyle Manevi Tazminat Davası İftira Suçundan Verilen HAGB’ye Rağmen Tazminat Davasının İftiradan Verilen HAGB’ye Esas Alınan Delillerin Hukuk Mahkemesinde Kabulü12 İftiraya Uğrayan Kişi Ne Yapmalıdır? TCK m. 267- Genel Olarak İftira Suçu ve Cezası Adliyeye karşı işlenen suçlar arasında tanımlanan bu suç, TCK m. 267’de düzenleme bulmuştur. İlgili hükmün ilk fıkrasına göre, temel haldeki iftira suçunun cezası 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Cezayı artıran ve azaltan muhtelif sebeplerin olduğu göz ardı edilmemelidir. Yazımızın devamında bunlar üzerinde de durduk. İftiranın Yetkili Makama Yapılmış Olması Zorunluluğu Suçun oluşması için şikayet veya ihbarın yetkili makamlara yapılması ya da basın ve yayın yoluyla duyurulması yeterlidir. Ancak bu şikayet ve duyuruları yapan kişi bizzat fail olmalıdır. Onun iftirasını söylediği kişinin, bu söylediklerine inanarak şikayette bulunması durumunda fail cezalandırılmaz. Zira burada failin fiilinin, sadece tahkir etmeye yönelik olduğu kabul edilir. “…somut olayda, sanığın, silah firması yetkilisi …’yı telefonla arayarak, firmalarından çalınan silahların bir kısmının katılanın sahibi olduğu av bayisinde olduğunu söylemesi üzerine, … tarafından emniyete yapılan müracaat ile katılan hakkında soruşturmanın başlatıldığı, sanık … tarafından katılan … hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını sağlayabilecek yetkili bir makama yapılmış herhangi bir şikayetin bulunmaması ve sanığın amacının katılan hakkında bir soruşturma ya da idari yaptırım uygulanmasını sağlamak olmayıp eylemlerinin bir bütün olarak katılanı tahkir etmeye yönelik bulunması nedeniyle unsurları itibariyle oluşmayan iftira suçundan beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/5302 E. , 2021/22931 K. Dedikodu Yaymak veya Kişinin Namusunu Lekelemek Suç Mudur? Gerçek olmayan bir olay hakkında dedikodu yapıp söylenti çıkarmak, namusa iftira atmak veya doğrudan kişiyi itham etmek iftira suçunu oluşturmamaktadır. Şöyle ki, iftira suçunun söz konusu olabilmesi için failin bu eylemlerini yetkili makamlara yapması gerekir. Failin, doğrudan mağdurun yüzüne karşı haksız suçlamalarda bulunması veya bunu arkadaşlarına yayması ise TCK 267 kapsamına girmez. Dolayısıyla, yetkili makamlara yapılmayan hırsızlık iftirası, haksız yere suçlamalar ve namusa iftiralar, hakaret suçu kapsamında cezalandırılacaktır. Mağdurun doğrudan yüzüne karşı atılan iftiralar doğrudan hakaretin, onun yokluğunda söylenenler ise gıyapta hakaretin konusunu oluşturabilir. Bu ikisinin soruşturulması farklı koşullara tabi olduğundan, “Hakaret Suçu ve Cezası” başlıklı yazımıza da göz atmanızı öneririz. CİMER, İftira Suçu Bakımından Yetkili Makam Sayılır Mı? Evet, BİMER, CİMER gibi platformlara yapılan ihbarlara istinaden soruşturmalar başlatılabildiğinden, bunlar da yetkili makam sayılır. Dolayısıyla buralara yapılan asılsız suçlamalar da iftira suçunu oluşturur. “…Somut olayda, sanığın, “…” ismiyle tarihinde BİMER’e yazmış olduğu dilekçesinde, katılanlar …, … ve …’in çalıştıkları kurum içerisinde yolsuzluk yaptıklarını, katılan …’nın ise evine kaçak oda çıktığını belirterek ihbarda bulunduğu ve Gündoğdu Kaymakamlığınca başlatılan incelemede iddiaların doğru olmadığının tespit edildiği anlaşılmakla, sanığın, katılanlar …, …, … ve … hakkında asılsız ihbarda bulunurken, bu eylemi nedeniyle kendisi hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla da dilekçeyi katılan …’nın adıyla gönderdiği ve bu kişinin görev yaptığı işyeri adresini de kimlik bilgileri belirlenebilir şekilde dilekçeye yazdığı olayda, sanığın eyleminin, yasal unsurları itibariyle TCK’nın 267/1, 43/2. maddesinde düzenlenen zincirlemeli şekilde iftira suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/8987 E. , 2021/15253 K. İftira Suçunda Cezayı Artıran Haller Ceza miktarını etkileyen birden çok nitelikli hal bulunmaktadır. Maddi Eser ve Delil Uydurmak – 267/2 Fail, isnat edilen fiilin gerçekçilik hissini arttırmak için mağduru suçlayıcı deliller yaratmış olabilir. Bu şekilde delil üretilen iftira suçlarında ceza miktarı yarı oranında artacaktır. Dikkat edilmelidir ki, maddede geçen “maddi” sıfatı sadece “eser”i değil, aynı zamanda “delil”i de nitelemektedir. Dolayısıyla uydurulan delil de elle tutulabilir, maddi olmalıdır. “…Sanığın isnadı nedeniyle müştekiler hakkında yakalama tedbirinin uygulanması ve sanığın müştekiler hakkında uyuşturucu ticareti yaptıklarına ilişkin şikayeti sırasında müşteki …’un sandığında bulduğunu iddia ettiği esrar maddesini sunması karşısında; sanık hakkında iftira suçundan tayin edilen cezanın 267/2 ve 267/3. maddeleri gereğince arttırılması gerektiğinin gözetilmemesi aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/16151 E. , 2021/20673 K. Yalancı Tanık Delili Ceza Artırımını Gerektirmez Yukarıda da açıkladığımız üzere, ceza artırımının söz konusu olması için, sunulan delilin maddi nitelikte olması aranır. Tanık delili de kuşkusuz ki iftira suçunu işleyen failin iddiasını destekler özelliğe sahiptir. Fakat iftirasını desteklemek için tanık delili kullanan sanığa maddi delil uydurmuş sayılmadığı için ceza artırımı yapılmaz. Bu durumda somut olayın şartlarına göre iştirak hükümleri uygulanabilir ki, bu çok daha uzun ve başka bir konudur. “…Oluş ve dosya içeriğine göre, sanığın polise verdiği ifadesinde, mağdurların kendisini gasp ettiğini, bıçak çekmek suretiyle para istediklerini, kendisinin de para verdiğini belirterek şikayetçi olduğu, yanında bulunan kız arkadaşlarının da tanık olarak dinlendiği, ifadesi ve tanık anlatımları dışında herhangi bir delil sunmadığı, tanık beyanı maddi delil olmadığı gibi, tanıkların da görgüye dayalı anlatımlarının olmadığı olayda, mağdurlara isnat olunan yağma suçunun maddi eser ve dellilerinin uydurulması söz konusu olmadığı halde sanık hakkında 267/2. maddesi uygulanarak fazla ceza tayini…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/4399 E. , 2021/20259 K. Maddi Eser ve Delil Şikayetle Birlikte Sunulmuş Olmalıdır Maddi eser ve delil uydurulması, iftirayı yaptıktan sonra söz konusu olmuşsa TCK m. 267/2’ye dayanarak ceza artırımı yapılamaz. Fakat iftirayı yaparken maddi eser ve delil uydurulmuşsa o halde ceza artar. “… 267/2. maddesinde düzenlenen maddi eser ve delil uydurmak suretiyle iftira suçunun oluşabilmesi için fail, sadece soyut olarak bir suç ya da idari yaptırım gerektiren fiil isnadında bulunmamakta, bu isnadın inandırıcı olabilmesi için maddi eser ve delil de hazırlamaktadır. Daha önceden var olan maddi eser ve delil sunulması, ifitira eyleminden sonra isnadın ispatı amacıyla sonradan uydurulması ya da delilin iftiraya konu eylemi ispat gücünün olmaması halinde suçun nitelikli şekli gerçekleşmez. Maddi eser ve delilin şikayet dilekçesi veya ihbarla birlikte uydurularak bildirilmesi halinde bu fıkrada tanımlanan nitelikli suçun oluşacağı…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/4399 E. , 2021/20259 K. Koruma Tedbiri Uygulanması – 267/3 Burada bahsi geçen koruma tedbirleri gözaltı ve tutuklama dışında kalanlardır. Adli kontrol, arama, el koyma, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi ve yakalama bunlara örnek olarak gösterilebilir. Eğer mağdur bu koruma tedbirlerinden birisine maruz kalmışsa, iftira suçunun cezası yine yarı oranında artacaktır. “…Sanığın isnadı nedeniyle mağdur hakkında arama tedbirinin uygulanmasına karşın, sanık hakkında iftira suçundan tayin edilen cezanın TCK’nın 267/3. maddesi gereğince artırılması gerektiğinin gözetilmemesi, aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/13430 E. , 2021/18448 K. Gözaltı ve tutuklama kadar olmasa da, aslında yakalama tedbiri de kişiyi hürriyetinden yoksun kılmaktadır. Fakat kanun koyucu yakalamayı bu tedbirlerle birlikte saymamıştır. Yargıtay da yakalamada ayrıca cezayı öngören dördüncü fıkra yerine, mevcut cezayı artıran üçüncü fıkrayı uygulamaktadır. “…Mağdurun hakkında suça konu eylem nedeniyle yargılandığı dosyada yakalama kararı çıkartılarak yakalandıktan sonra ifadesi alınıp serbest bırakıldığı anlaşıldığından, sanığın cezasında 267/3. madde ve fıkrası gereğince artırım yapılması gerektiğinin gözetilmemesi suretiyle eksik ceza tayini…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/17025 E. , 2021/18622 K. Mağdur Tutuklanmışsa, Gözaltına Alınmışsa Ayrıca Ceza Verilir 267/4 Bu hallerde mağdurun özgürlüğünün kısıtlanmış olduğu şüphesizdir. Dolayısıyla ayrıca “kişiyi hürriyetinden yoksun kılma” suçundan da hüküm kurulacaktır. Mesela fail, mağdura cinsel saldırı iftirası atmış olsun. Mağdur tutuklanmışsa, cinsel saldırı iftirasını atan kişi 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasını gerektiren TCK 267/1’e ek olarak, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçundan da cezalandırılır. Bu suçun cezası ise 1 yıldan 5 yıla kadar hapistir. Bir de mağdurun tutuklanmadığı veya başka bir koruma tedbirine maruz kalmadığı ihtimali düşünelim. Bu durumda cinsel taciz veya cinsel saldırı iftirasının cezası 1-4 yıl arası hapis olacaktır. Mağdurun Müebbet veya Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası Alması 267/5-6 Mağdur müebbet hapis cezası almışsa, iftira suçunun cezası 20 yıl ile 30 yıl arasında hapistir. Ayrıca cezanın infazına başlanmışsa da belirlenen miktar yarı oranında artar. Mağdurun süreli hapis cezasına çarptırılması durumu için de bir düzenleme yapılmıştı ancak Anayasa Mahkemesi’nin 2013/14 Esaslı kararıyla bu hüküm iptal edilmiştir. Kanun koyucu bu hükmün yerine geçecek düzenlemeyi hala yapmamıştır. İçtima Hükümlerinin Uygulanması İftira Suçunun Aynı Kişiye Tekraren veya Tek Seferde İki Kişiye Birden İşlenmesi Aynı suçun işlenmesi amacıyla farklı zamanlarda aynı kişiye suç işlenmesi durumunda zincirleme suç hükümleri uygulanır. Tek seferde birden fazla kişiye karşı iftira suçu işlenmişse, aynı maddede düzenlenen aynı neviden fikri içtima hükümleri uygulanacaktır. İki durumda da tek ceza verilir ve bu ceza dörtte birden dörtte üç oranına kadar artırılır. “…oluşa, mağdurların aşamalardaki istikrarlı anlatımına,sanık hakkında aldırılan genel adli muayene raporuna göre; sanığın olay günü psikolojisinin bozuk olmasından dolayı aynı cezaevi koğuşunda kaldığı mağdurların kendisine cinsel tacizde bulunduğunu beyan ettiği ve mağdurlar hakkında bu suçtan soruşturma başladıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunarak iftirasından rücu ettiği anlaşılmakla;sanığın eyleminin yasal unsurları itibariyle 5237 sayılı TCK’nın 267/1, 43/2. yollamasıyla 43/1, 269/2. maddelerinde düzenlenen zincirlemeli iftira suçunu oluşturduğu gözetilmeden,mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/13001 E. , 2021/19275 K. İftirayla Beraber Başka Bir Suç İşlenmişse Ceza Artırımı Bu durumda da iki ayrı suçtan ceza verilmez. Hangi suç için öngörülen ceza daha yüksekse ondan hüküm kurulup cezada artırıma gidilir. “…somut olayda, uyuşturucu madde kullanmak suçundan yakalanan sanık hakkında müştekinin kimlik bilgilerini kullanması nedeniyle bir kısım tutanakların müşteki adına düzenlendiği anlaşılmakla, sanığın eyleminin bir bütün halinde 5237 sayılı TCK’nın 268/1. maddesi yollamasıyla 267/1. maddesinde tanımlanan başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçunu oluşturacağı ve sanığın 44. maddesinde düzenlenen fikri içtima kuralı gereğince yalnızca anılan suçtan cezalandırılması ile yetinilmesi gerektiği gözetilmeden, eylem ikiye bölünerek resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan ve başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçundan ayrı ayrı hükümler kurulması…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/13075 E. , 2021/17750 K. İftirada Cezayı Azaltan Hal Etkin Pişmanlık Etkin pişmanlık gösterilerek iftiradan dönülmesi halinde ceza önemli miktarda azaltılacaktır. Şöyle ki, soruşturma başlamadan evvel pişmanlık gösterilmişse iftira suçunun cezası 4/5 oranında indirilir. Etki pişmanlık, soruşturma ve kovuşturma aşaması arasındaki bir zamanda gösterilmişse de iftiranın cezası 3/4 oranında inecektir. Kovuşturma başladıktan sonraki aşamada gösterilen etkin pişmanlıkta ise mahkemenin takdir hakkı olduğu görülmektedir. Fail, mağdur hakkında Hüküm verilmeden evvel pişmanlık göstermişse 2/3,Mahkumiyetten sonra pişmanlık göstermişse 1/2,Cezanın infazı başladıktan sonra pişmanlık göstermişse 1/3 oranında indirim alabilir. Burada kanun koyucu “indirilebilir” demek suretiyle mahkemeye takdir hakkı tanımıştır. İdari kovuşturmalarda ise farklı oranlar söz konusudur. Fail, mağdur hakkında İdari yaptırıma karar verilmeden etkin pişmanlık gösterirse 1/2İdari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlık gösterirse 1/3 oranında indirim alabilir. Burada da takdir hakkı bulunduğu gözlemlenmektedir. Mahkemenin indirime karar verirken takdir hakkını keyfi olarak kullanması hukuka aykırı olacaktır. Bu nedenle indirim uygulayacaksa veya uygulamayacaksa bunu gerekçesinde belirtilmelidir. Cezayı Azaltan Diğer Haller Haksız tahrik ve yaş küçüklüğü gibi kusuru etkileyen haller mevcutsa cezada indirime gidilecektir. Mağdurun haksız tahriki altında iftira atan faile dörtte birden dörtte üçe kadar indirim yapılır. Yaş küçüklüğü durumundaysa, iftira atan çocuğun bulunduğu yaş grubuna göre farklı oranda indirim söz konusu olacaktır. Bu konuyla alakalı ayrıntılı bilgi için Yaş Küçüklüğünde Ceza İndirimi ve Çocukların Ceza Yargılaması başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. İftira Suçunu İspata Yarayan Emareler Mağdurun Beraat Alması İftirayı Kanıtlar Mı? Hayır, mağdurun beraat veya takipsizlik almış olması, onu suçlayanın iftira suçunu işlediği anlamına gelmez. Zira fail, isnadında haksız olsa bile, suçu mağdurun işlediğine dair şüpheye düşmesi, onun anayasal şikayet hakkının kullandığını gösterir. Öyle ki ceza hukukumuzda “şüpheden sanık yararlanır” ilkesi geçerlidir. “…mağduru hırsızlık suçunu işlemiştir şeklinde ihbar etmesinde sanığın şikayetinin maddi vakalara dayalı olması nedeniyle iftira kastının bulunmadığı, ve anayasal şikayet hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden…” Y. 4. Ceza Dairesi 2021/12702 E. , 2021/20572 K. Fakat şikayetin maddi vakıalara dayanmadan yapılmış olması iftira kastını ispatta kullanılabilir. Dolayısıyla beraate veya takipsizliğe esas alınan dosyada, failin neyin şüphesiyle haksız isnatta bulunulduğu incelenmelidir. “…Sanığın, … Ortaokulunda öğretmen olarak görev yapan katılan hakkında BİMER aracılığıyla “kız öğrencilerle kurduğu erotik sohbetler ve ders dışı konulardan bahsettiği, not karşılığı masaj yaptırdığı” iddialarını içerir beyanla ihbarda bulunması, ihbar üzerine idari soruşturma açılması, soruşturma sonucunda işlem yapılmaması, iddiaların öğrencilerin beyanlarıyla doğrulanmaması, sanığın hiç tanımadığı ve ikametinden uzak bir bölgede görev yapan katılan hakkında çevreden edindiği bilgiler çerçevesinde BİMER aracılığıyla yapmış olduğu ihbar içeriği itibariyle katılan hakkında “not karşılığı masaj yaptırdığı” şeklindeki iddiasının TCK’nın 107. maddesi kapsamında şantaj suçunu oluşturduğu, böylece suç isnadında bulunduğu ihbarın kapsam ve içerik itibariyle Anayasal şikayet hakkı kapsamında değerlendirilemeyeceği, kız öğrencilerin okuduğu bir okulda görev yapan bir öğretmenin toplumun duyarlılık gösterdiği konularda gelişigüzel ihbar edilmesinin şikayet hakkının kötüye kullanılması olarak değerlendirilmesi gerektiği, aksi halde duyumlarla şikayet ve ihbar yolu açıldığında kişilerin saygınlığı, şeref ve haysiyetinin zarar göreceği, üniversite mezunu olduğunu ifade eden sanığın davranışının sonuçlarını bilebilecek durumda olduğu, bu nedenlerle sanığın sübut bulan iftira suçundan mahkumiyeti yerine beraatine kararı verilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/267 E. , 2020/11280 K. Kimi zamansa isnat edilen fiilin gerçekten yapılıp yapılmadığı tespit edilemediğinden, her iki taraf da “şüpheden sanık yararlanır” ilkesince beraat/takipsizlik alır. “… Sanık ile katılanın tarihinde evlenmelerine rağmen olay tarihine kadar katılanın cinsel sorunları nedeniyle ilişkiye giremedikleri, bu durumun karı-koca üzerinde baskı oluşturduğu, tarihinde sanığın Cumhuriyet savcılığına müracaat ederek eşinin eliyle cinsel organına saldırısı sonucunda parmağıyla kızlığını bozduğundan bahisle şikâyette bulunduğu, doktor raporuyla kızlığının bozulmadığının tespiti üzerine sanığın katılana iftirada bulunduğunun iddia edildiği somut olayda, her ne kadar katılan hakkında cinsel saldırı suçundan kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiş ise de, sanık ile katılan arasında geçen olayın kesin olarak vuku bulup bulmadığının tespit edilemediği, sanığın tüm aşamalarda katılanın kendisine cinsel saldırıda bulunduğunu beyan etmiş olup kızlığının bozulmadığına ilişkin beyanının isnadından rücu olarak değerlendirilemeyeceği, çünkü sanığın katılana yönelik isnadının kızlığının bozulmasıyla sınırlı olmayıp daha geniş anlamda cinsel saldırı suçlamasını içerdiği, kaldı ki isnattan dönmenin tek başına iftira suçunun oluştuğunu göstermeyeceği, sanığın iftira kastıyla hareket ettiğine ilişkin yeterli delilin bulunmadığı, şikâyet hakkını kullandığının kabul edilmesi gerektiği, dolayısıyla suçun hukuka aykırılık öğesinin oluşmadığı anlaşıldığından, sanığın atılı suçtan beraatine karar verilmesi gerekmektedir…” Y. CGK., 2013/607 E., 2015/186 K. Mağdurun takipsizlik/beraat kararı alması yetersiz araştırmaya dayanmışsa, bu durumda da iftira suçundan söz edilemez. “…somut olayda; olay tarihinde sanığın daha önce çalıştığı katılanlara ait işyerinde gece saat sonra kaçak içki satışı yapıldığına yönelik ve hijyen kurullarına uyulmadığına ilişkin kolluğa ve Alo Gıda hattına ihbarlarda bulunduğu, kolluk tarafından bu saatten sonra bir araştırma yapılmadığı ve sanığın iftira kastıyla hareket etmediğini beyan etmesi karşısında; sanığın eyleminin, Anayasanın 74. maddesinde düzenlenen anayasal şikayet hakkını kullanma niteliğinde bulunduğu ve iftira kastıyla hareket ettiğinin açıkça belirlenememesi nedeniyle yasal unsurları itibariyle oluşmayan suçtan sanığın beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/13039 E. , 2021/19353 K. Suçlamadan Geri Dönülmesi İftira Suçuna Emare Olabilir Failin, mağdura isnat ettiği suçun aslında işlenmediğini daha sonra itiraf etmesi, iftira suçunun işlendiğine dair bir belirtidir. “…Afyonkarahisar Ceza İnfaz Kurumu’nda hükümlü olan sanığın, Afyonkarahisar Cumhuriyet Başsavcılığı’na hitaben yazmış olduğu tarihli dilekçesinde, infaz koruma memuru olan mağdur …’nın cezaevindeki bazı mahkumlara uyuşturucu madde tedarik ettiğini belirterek suç duyurusunda bulunmasının ardından tarihinde Savcılığa hitaben yeni bir dilekçe yazarak, isnat ettiği suça ilişkin beyanının gerçeği yansıtmadığını, cezaevindeki diğer mahkumların kendisine şaka yaptığını bu nedenle özür dilediğini ve şikayetini geri çektiğini belirterek iftirasından döndüğü anlaşılmakla, sanığa yüklenen iftira suçunun yasal unsurları oluştuğundan, sanığın 267/1, 269/2 maddeleri gereğince mahkumiyetine karar verilmesi yerine, yazılı gerekçe ile beraatine karar verilmesi, Yasaya aykırı…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/19650 E. , 2021/20631 K. Ek olarak belirtelim ki, salt şikayetten vazgeçilmesi iftira atıldığını kanıtlamaya yeterli olmayabilir. Zira iftira suçunun mağdurunun veya yakınlarının, faile karşı baskı kurması ya da bir menfaat vaat etmesi ihtimali mahkeme tarafından değerlendirilir. Dolayısıyla bu hususun sadece bir emare olduğu ve her somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Taraflar Arasındaki Husumet İftira Suçuna Emare Olabilir Kirayı ödemedikleri için kendisini evden çıkarmak isteyen ev sahibini, terörist diye polise ihbar etmek buna örnek olabilir. “…Olay tarihinden önce katılanın, sanık ve babasının oturduğu evi satın aldığı,sanığın katılana ait ikamette herhangi bir kira bedeli ödemeden uzunca bir süre oturması nedeniyle katılanın sanık ve babasını evden çıkarttığı ve kendisinin bu eve taşındığı, sanığın da bunun üzerine olay tarihinde kullanmakta olduğu 0542 … .. 82 nolu GSM hattından 155 Polis İmdat hattını arayarak katılanın PKK silahlı terör örgütüne yardım yaptığı ihbarında bulunduğu, sanığın aşamalarda olay tarihinde açık kimlik bilgilerini bilmediği Ahmet isimli şahsın telefonunu kullanarak görüşme yaptığını ve suça konu aramayı da bu şahsın gerçekleştirdiğine dair savunmasının herhangi bir maddi tespite dayanmayıp suçtan kurtulmaya yönelik olduğu, sanık ile katılan arasında önceye dayalı bir anlaşmazlığın bulunduğunun anlaşılması karşısında; sanığın katılan hakkında yetkili makamlara ihbar veya şikâyette bulunarak, işlemediğini bildiği hâlde, hakkında silahlı terör örgütüne yardım etme suçundan soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idarî bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için hukuka aykırı fiil isnat ettiği,bu nedenle sübut bulan eyleminin 267/1-3. maddesinde düzenlenen iftira suçu oluşturduğu gözetilmeden, mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi, Yasaya aykırı…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/10735 E. , 2021/16241 K. İftira Suçunda Dava Zamanaşımı Suç işleyen faillerin hayatları boyunca soruşturma tehditi altında olmama hakları vardır. Bunun için de kanun koyucu dava zamanaşımı kurumunu getirmiştir. Zamanaşımı genelde eylemin gerçekleştirilme anında başlar. Fakat iftira suçuna özel olarak yapılan bir düzenleme neticesinde, bu suçta dava zamanaşımının başlangıcı olarak iftira atılan tarih değil, mağdurun suçsuz olduğunun anlaşıldığı tarih esas alınır. Peki mağdurun suçsuz olduğu anlaşıldıktan sonra ne kadar süre geçmesi gerekecektir? Eğer cezayı artıran nitelikli bir hal yoksa iftira suçunun dava zamanaşımı 8 yıldır. Nitelikli hal mevcutsa dava zamanaşımı 15 yıl olacaktır. Mağdur müebbet hapis almışsa da iftira davasının düşmesi için 20 yıl geçmesi gerekir. Mağdur tazminat davası açmak isterse, hukuk davasındaki zamanaşımının da bundan etkileneceği göz ardı edilmemelidir. İftirayla Karıştırılan Benzer Suçlar Suçluyu Kayırma ve İftira Farkı İftirada üçüncü bir kişi suçlanırken, suçluyu kayırmada amaç üçüncü bir kişiyi cezadan kurtarmaktır. “…Sanık S..’ın aşırı hız nedeniyle sevk ve idaresinde bulunan araçla yol kenarında bulunan ağaca çarpması sonucu araç içerisinde yolcu olarak bulunan …’ın ölüme neden olduğu olaya ilişkin, sanık …’ın yargılanmasının engellenmesine imkan sağlamak için aracı kendisinin kullandığı yönünde beyanda bulunan yine aynı araçta yolcu olarak bulunan … ile ağız birliği ederek kaza anında aracı …’ın kullandığı yönünde beyanda bulunan sanığın eyleminin, 283/1. maddesinde düzenlenen suçluyu kayırma suçunu oluşturacağı ve hukuki durumunun buna göre tayin ve takdir edilmesi gerektiği gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek iftira suçundan mahkumiyet kararı verilmesi, Yasaya aykırı …” Y. 8. Ceza Dairesi 2017/9993 E. , 2019/9109 K. Suç Uydurma ve İftira Farkı Belli bir kişi suç şüphesi altında tutulmadan suç uydurulmuşsa suç uydurma söz konusu olacaktır. Bu konuyla ilgili şu yazımıza da göz atabilirsiniz Suç Uydurma ve Sahte Delil Üretme Suçu Suç İsnat Edilen Kişi Belirlenebiliyorsa İftira Suçu Vardır “…Uydurulan suçun atıldığı kişilerin belirlenebilir olması halinde ise, 267. maddesinde düzenlenen iftira suçu oluşur. Oluş, dosya kapsamı ve sanığın beyanları dikkate alındığında, sanığın adına çıkardığı GSM hattından cinsel içerikli mesajların gönderildiğine dair şikayeti üzerine GSM hattının başkası tarafından bilgisi dışında tanzim edildiğini beyanla şikayetçi olması şeklinde gerçekleşen olayda, hukuka aykırı fiil isnat edilen kişinin somut ve belirlenebilir olması nedeniyle eylemin 267. maddesinde düzenlenen iftira suçunu oluşturacağı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/22084 E. , 2021/22735 K. “…Sanığın, abonelik sözleşmelerindeki imzaların kendisine ait olmadığına ilişkin Cumhuriyet Savcılığı’na şikayetçi olduğu anlaşılmakla, abonelik sözleşmelerinin yapıldığı bayinin belirlenebilir olması karşısında sanığın eyleminin TCK’nın 267. maddesinde düzenlenen iftira suçunu oluşturacağı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/16015 E. , 2021/3045 K. Suç İsnat Edilen Kişi Belirlenemiyorsa Suç Uydurma Suçu Vardır “…sanığın kardeşinin borcuna karşılık aracını …’ya kullanması için verdiğini ardından aracı …’nın bir süre kiralık olarak çalıştırdığını ardından aracının kaybolduğundan bahisle şikayetçi olduğu somut olayda; katılan hakkında soruşturma açılması amacının bulunmaması ve şikayet konusu eylemin failinin belirli olmaması nedeniyle iftira suçunun unsurlarının oluşmadığı, ancak; işlenmediğini bildiği halde hırsızlık suçunu yetkili makamlara işlenmiş gibi ihbar eden sanığın eyleminin 271. maddesinde düzenlenen “suç uydurma” suçunu oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde iftira suçundan hüküm kurulması, Yasaya aykırı…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/11440 E. , 2019/8852 K. Yalan Tanıklık ve İftira Farkı Hakim, savcı veya mahkeme huzurunda yalan tanıklık yapma durumunda TCK m. 272’den hüküm kurulacaktır. Aşağıdaki kararda, yalancı tanık mahkeme huzurunda verdiği ifadeyle üçüncü bir kişiyi haksız yere suçlamıştır. Yargıtay bu olayda sadece yalan tanıklıktan hüküm kurulması gerektiğini ifade etse de biz bu görüşe katılmıyoruz. Farklı neviden fikri içtima hükümleri uygulanarak daha ağır cezayı gerektiren iftiradan hüküm kurulup, ardından yalan tanıklık nedeniyle de artırıma gidilmesi daha uygun olurdu. “…Oluş ve tüm dosya kapsamında göre, tarihinde meydana gelen … adlı şahsın yaralanması olayı nedeniyle, hükümlü …’ın Sultanbeyli Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından tarihinde tanık sıfatıyla beyanının alındığı, bu ifadesinde hükümlü …’ın kayınbiraderi olan … adlı şahsın yaralanması olayı ile ilgili olarak failin … adlı şahıs olduğunu beyan ettiği, yargılama aşamasında da bu beyanını tekrar ettiği, gerçek failin …’ın eşi olan … olarak belirlendiği ve yargılamanın bu şekilde sonuçlanarak … hakkında yaralama ve 6136 sayılı yasaya aykırılık suçlarını işlediğinin kabulü ile mahkumiyet kararları verildiği ve kararların temyiz edilmeden tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından kanun yararına bozma incelemesine konu edilen hükümlü …’ın eyleminin eşi …’ın amcasının oğlu olan … aleyhine yalan tanıklık kapsamında kalacağı, ancak …’ın 273. maddesinde sınırlı sayıda yazılı kişilerden olmadığı anlaşıldığından; sanığın 272/2. madde ve fıkrası gereğince cezalandırılması gerektiği gözetilmeden suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde iftira suçundan hüküm kurulması,…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/4673 E. , 2021/20701 K. Dolayısıyla mahkemede atılan iftiralar, doğrudan davanın tarafı tarafından söylenmedikçe iftira değil, yalan tanıklık suçu oluşacaktır. İftiranın Özel Hali Başkasına Ait Kimlik Bilgilerinin Kullanılması TCK m. 268 hükmü gereğince “İşlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla, başkasına ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanan kimse, iftira suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılır.”. İftiranın özel şekli sayılsa da, bu suçtan hüküm kurulurken gerekçede iftira diye değil, başkasına ait kimlik bilgilerinin kullanılması diye belirtilmelidir. “… Gerekçeli karar başlığında ve hüküm fıkrasında suç adının ”başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması” yerine ”iftira” olarak yazılması…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/17005 E. , 2021/19934 K. Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan ve İftira Farkı Aslında burada farkını ortaya koymak istediğimiz suç iftira değil, iftiranın özel hali olan başkasına ait kimlik bilgilerinin kullanılmasıdır. Resmi belge düzenlenmesinde yalan beyan ile arasındaki ayrım yapılırken, başkasına ait kimlik bilgilerinin hangi amaçla kullanıldığı tespit edilmelidir. Soruşturma ve kovuşturma işlemlerinin kimlik bilgileri verilen mağdur hakkında yapılmasına neden olunmuşsa başkasına ait kimlik bilgilerinin kullanılması suçu oluştuğundan iftira hükümleri uygulanacaktır. Böyle bir amaç mevcut değilse de, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçu vardır. “…Sanığın mağdurun ismiyle trafik kuralı ihlali nedeniyle tarih ve FZ 543862 ve tarih ve GC 649834 sayılı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanaklarının düzenlenmesine neden olma şeklinde gerçekleşen eylemlerinin TCK’nın 206. maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu…” Y. 8. Ceza Dairesi 2021/5485 E. , 2021/21099 K.“…Somut olayda; trafik uygulaması sırasında mağdura ait kimlik bilgilerini kullanılması suretiyle mağdur hakkında trafik ceza tutanağı düzenlenmesini sağlayan sanığın eyleminin 206. maddesinde düzenlenen resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suçunu oluşturacağı gözetilmeden…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/16128 E. , 2021/20675 K. İmzaya İtiraz Ederken Başkasına Sahtecilik İftirası Atma Aleyhlerine icra takibi yapılanların, imza itirazında bulunduktan sonra işi daha da ileriye götürüp üstüne bir de savcılığa şikayette bulunmasına rastlanabilmektedir. Yapılan bu şikayetler gerçeği yansıtmıyorsa, somut olayın şartlarına göre iftira veya suç uydurmadan haklarında ceza verilebilir. “…Oluşa ve tüm dosya kapsamına göre; sanığın, oğlu olan ve aralarında alacak verecek meselelerinden kaynaklanan önceye dayalı husumet bulunan katılan tarafından, icra takibine konulan senet altındaki imzanın, kendisine ait olmadığı iddiasıyla katılan hakkında Cumhuriyet savcılığına şikayette bulunduğu, yapılan soruşturma neticesinde senet altındaki imzanın sanığa ait olduğunun anlaşılması nedeniyle katılan hakkında kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verildiğinin anlaşılması karşısında, sanığın iftira suçunu işlediği anlaşılmakla…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/11896 E. , 2021/17474 K.“…bankada kredi işlemleri sırasında düzenlenen evraklara imzalar atan sanığın, kredinin ödenmemesi nedeni ile başlatılan icra takibi sonrası, … Cumhuriyet Başsavcılığı’na gelerek, suç işlemediklerini bildiği halde kredi artırım sözleşmesindeki imzanın kendisine ait olmadığını, mağdurlar …, …, …, …’ın kendisi yerine sahte imza atmak suretiyle kredi miktarını arttırdıklarını belirterek haklarında soruşturma açılacak şekilde ifade verdiği anlaşılmakla, sanığın 267/1. ve 43/2. maddeleri gereğince mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi Yasaya aykırı…” Y. 8. Ceza Dairesi 2020/12835 E. , 2021/17940 K.“…Sanığın, Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurarak, aleyhine icra takibi başlatan …. İlçesi … Beldesi … Ekicileri Kooperatifi’nin sunduğu senet altındaki imzanın kendisi tarafından atılmadığını bu imzaların borçlu … ve Kooperatif yetkilileri tarafından atıldığını ileri sürerek sahtecilik suçundan şikayetçi olması üzerine, yapılan inceleme sonucu imzaların kendi eli ürünü olduğunun anlaşılması ve bu kişiler hakkında takipsizlik kararı verilmesi şeklinde gerçekleşen olayda, eyleminin 267. ve 43. maddelerinde düzenlenen iftira suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde 271. maddesi uyarınca cezalandırılmasına karar verilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2017/15460 E. , 2020/10364 K. İftira Sebebiyle Manevi Tazminat Davası Açılması Bir başkasına atılan iftira, cezai sorumluluğunun yanında tazminat ödenmesini de gerektirebilir. Bunun için mağdurun ayrı bir hukuk davası açmazı lazımdır. İftira, onuru ve saygınlığı incittiğinden uğranılan zararın türü çoğunlukla manevidir. Maddi tazminat davası açılabilmesi içinse atılan iftira mağdurun ekonomik hayatında olumsuz yönde etkiler yaratmalıdır. Örneğin, tacirlik yapan mağdur, iftira yüzünden mevcut ya da potansiyel müşterilerini kaybetmiş olabilir. Bu durumda illiyet kurulabilirse maddi tazminat istenebilmesi mümkündür. Manevi tazminat miktarı belirlenirken sadece haksız fiilin ağırlığına değil, tarafların ekonomik ve sosyal durumuna da bakılır. Dolayısıyla manevi tazminatın zenginleşmeye ve fakirleştirmeye araç olarak kullanılması mümkün değildir. Failin isnat ettiği haksız fiillerin iftira suçunu oluşturmadığı durumlar söz konusu olabilir. Mesela failin savcılığa bildirdiği haksız fiil suç teşkil etmeyebilir veya suç teşkil eden isnadı yetkili olmayan bir makama ya da kişiye yapmış olabilir. Bu durumlarda suç bulunmasa bile mağdur haksız fiile uğramıştır. Dolayısıyla fail hakkında takipsizlik veya beraat verilmiş olsa bile, hatta yargılamaya hiç başlanmamış olsa da, mağdur tazminat isteyebilir. Ceza mahkemesinin iftiradan ötürü mahkumiyet hükmü verdiği bir dosyanın, tazminat davasına bakan hukuk hakimini de bağlayacağını söyleyebiliriz. Fakat HAGB’ler bu durumun incelemeye değer bir istisnasını oluşturmaktadır. İftira Suçundan Verilen HAGB’ye Rağmen Tazminat Davasının Reddi Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı HAGB, teknik açıdan bir hüküm sayılmadığından hukuk hakimini bağlamaz. Dolayısıyla ceza mahkemesinin bu kararına rağmen hukuk mahkemesi tazminat talebini reddedebilir. “…Ceza mahkemesince, her ne kadar davaya konu edilen olay nedeniyle davalı cezalandırılmış ve hakkında verilen ceza kararı için hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş ise de; hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları mahiyeti itibariyle hukuk hakimini bağlamaz. Tüm bu açıklamalar ışığında, dosya kapsamındaki deliller birlikte değerlendirildiğinde; davalının eyleminin yasal şikayet hakkı kapsamında kaldığı, Anayasal şikayet hakkı kapsamında ilgili mercilere şikayette bulunulduğu anlaşılmakla, davacının kişilik haklarına saldırı söz konusu değildir. Şu durumda, mahkemece açıklanan olgular gözetilerek, istemin tümden reddedilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir…” Y. 4. HD., 2017/2222 E., 2019/6148 K. İftiradan Verilen HAGB’ye Esas Alınan Delillerin Hukuk Mahkemesinde Kabulü HAGB kararı, hukuk hakimi için bağlayıcı olmasa da, ceza mahkemesinde toplanan delillerin olayı aydınlatmadaki rolü büyük olacaktır. Dolayısıyla HAGB’den sonra açılan bir manevi tazminat davasının kabul edilme olasılığını yüksek buluyoruz. “…Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davalıların, davacıya yönelik iftira ve yalan tanıklık eylemi sabit görülerek … Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/54 esas sayılı ilamı ile cezalandırılmasına fakat hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar dava konusu olay nedeniyle davalılar hakkında açılan kamu davası sonucunda hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verilmiş ve bu nitelikteki karar hukuk hakimi için bağlayıcı değil ise de; dosyada mevcut ve özellikle ceza yargılamasında toplanan deliller birlikte değerlendirildiğinde; davalı …’in davacıya gönderdiği mesaj nedeni ile iftira eylemi ile diğer davalıların bu kapsamda yaptıkları yalan tanıklık eyleminin sabit olduğu anlaşılmaktadır. Davalıların sübut bulan eylemleri karşısında; mahkemece davacının manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. Mahkeme davacı yararına uygun bir miktarda manevi tazminata hükmedilmelidir. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir…” Y. 4. HD., 2016/9328 E., 2019/609 K. İftiraya Uğrayan Kişi Ne Yapmalıdır? İftiraya uğradığı için hakkında soruşturma veya kovuşturma başlamış olan kişi, öncelikle takipsizlik veya beraat kararı almalıdır. Daha sonra hakkında mesnetsiz iddialarda bulunan hakkında iftira suçundan ötürü soruşturma başlatılabilir ve ayrıca tazminat davası açabilir. Mağdura atılan iftira yetkili makamlara yapılmamışsa, bu durumda iftira suçu değil, somut bir fiil veya olgu isnat ederek işlenen hakaret suçu söz konusudur. Bu durumda mağdur, isnat sebebiyle ceza yargılamasına uğramışsa, öncelikle yapması gereken yine takipsizlik veya beraat kararı almaktır. İsnat edilen fiil ceza soruşturmasına yol açmamışsa, iftiraya uğrayanın yapması gereken hakaret suçu sebebiyle soruşturma başlattırmak ve manevi tazminat davası açmaktır. Açıklama Kitap Özellikleri Yazar Dr. Sami NARTER Sayfa Sayısı 1086 Sayfa Basım Yılı Ocak 2015 Basım Sayısı 1. Basım Kıdem Tazminatı İhbar Tazminatı Kötüniyet Tazminatı Sendikal Tazminat Ayrımcılık Tazminatı İş Güvencesi Tazminatı Haksız Fesih Tazminatı Cezai Şart Tazminatı İş Göremezlik Tazminatı Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Manevi Tazminat Eser sadece 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında olan işçiler için değil aynı zamanda 6098 syılı Türk Borçlar Kanununu kapsamında kalan çalışanları da kapsayacak şekilde tüm çalışanlara yönelik olarak hazırlanmıştır. Tazminat kurumunun öncelikle verilebilecek zararın önlenmesine çalışmak gibi bir amacı vardır. Zarar ortaya çıktıktan sonraki amacı ise verilen zararın karşılanmasını sağlamaktır. İş hukukunun temel amaçlarından birisi de iş ilişkisinin devamlılığının ve böylelikle iş güvencesinin sağlanabilmesidir. Bu güvence doğrudan fesih hakkının sınırlandırılması şeklinde olabileceği gibi caydırıcılık ve onarıcılık özellikleri bulunan feshe bağlı değişik tazminat türleri yoluyla da sağlanabilmektedir. Caydırıcılık yanında onarıcı özelliği bulunan kurumlar; kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötüniyet tazminatı, sendikal tazminat, ayrımcılık tazminatı, iş güvencesi tazminatı, boşta geçen süre tazminatı gibi İş Hukukundan kaynaklanan tazminatlar ve geriye kalan süre tazminatı, 6098 sayılı kanunla getirilen haksız fesih tazminatı, cezai şart tazminatı, maddi ve manevi tazminat gibi Borçlar Hukukundan kaynaklanan tazminatlar olup hepsi kitabımızda ayrıntılı olarak incelenmiştir. Her alanda olduğu gibi hukuk alanında da teori ve pratik bir birini bütünlemektedir. Bu eser de Teori ve pratiğin birleştiği alan olan uygulamaya yönelmiştir. Eserde son yıllarda yapılan tüm mevzuat değişiklikleri değerlendirilerek tamamı işlenmiştir. Özellikle uygulayıcılara faydalı olması bakımından ilgili konuların hemen arkasına Yargıtay’ın en yeni emsal ve ilke kararlarından örnekler verilmiştir. Yargıtay kararları gelişigüzel dizilmeyip her konuya göre bölümlendirilmiş ve yararlı olacağı düşünülen kararlar özetlerle verilmiştir. Yer yer örnek Yargıtay kararı ve dava üzerinden Yargıtay kararları değerlendirilerek eleştiriler yapılmıştır. Ayrıca kitabın son kısmına yine uygulayıcılara faydalı olması bakımından incelenen tazminatların hesaplama yöntemleri, hesaplanmasına yönelik bilirkişi raporları ve bu raporların hazırlanışında kullanılan tablolar eklenmiştir. BİRİNCİ BÖLÜM ZARAR VE TAZMİNAT I. -ZARAR-1 A. -ZARAR KAVRAMI TANIMI VE UNSURLARI-1 B. -MADDİ ZARAR-1 1. -MADDİ ZARAR KAVRAMI-1 2. -MADDİ ZARARIN UNSURLARI-2 a. -Malvarlığı-2 b. -Malvarlığının Eksilmesi-2 c. -Malvarlığındaki Eksilmenin İrade Dışı Meydana Gelmesi-3 3. -MADDİ ZARAR TÜRLERİ-3 a. -Fiili Zarar – Yoksun Kalınan Kâr-3 b. -Doğrudan Zarar – Dolaylı Zarar-5 c. -Kişiye İlişkin Zarar – Eşyaya İlişkin Zarar-6 4. -MADDİ ZARARIN İSPATLANMASI-6 5. -MADDİ ZARARIN HESAPLANACAĞI ZAMAN-8 6. -MADDİ ZARAR MİKTARINA FAİZ EKLENMESİ-9 C. -MADDİ ZARARIN DENKLEŞTİRİLMESİ Yararın İndirilmesi-10 1. -GENEL BİLGİ VE YARAR KAVRAMI-10 2. -DENKLEŞTİRMENİN ŞARTLARI-13 a. -Zarar verici olay zarar gören lehine ekonomik bir yarar sağlamalıdır-13 b. -Zarar Verici Olay İle Yarar Arasında Uygun İlliyet Bağı Olmalıdır. -14 c. -Tarafların İradesi veya Bir Kanun Hükmü Yararın Denkleştirilmesini Engellememelidir-15 aa. -Üçüncü Kişilerin Zarar Görene İfa Amacı Taşımayan Yardımları-15 bb. -Zarar Görenin Önlem ve Davranışları Sonucu Elde Edilen Yararlar-17 aaa. -Zarar Görenin Zararı Kendi İmkanlarıyla Gidermesi-17 bbb. -Zarar Görenin Yaptığı Kaza veya Hayat Sigortaları-17 cc. -Haksız Fiil Nedeniyle Yapılmayan Giderler-18 dd. -Ölenin Desteğinden Yoksun Kalınmasında Özel Durumlar-18 3. -DENKLEŞTİRMEDE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI MK m. 2-18 4. -DENKLEŞTİRME İŞLEMİNDE USUL SORUNLARI-19 D. -MADDİ ZARAR ÇEŞİTLERİ-19 1. -EŞYA VE HAYVANLARA İLİŞKİN MADDİ ZARARLAR-19 a. -Tam Kayıp Kullanılamaz Hale Gelme Zararı-19 b. -Onarım Giderleri Zararı-21 c. -Onarılmış Eşyalarda Değer Kaybı Zararı-23 aa. -Tam Olarak Onarılması İmkansız Araçlarda Değer Kaybı-23 bb. -Tam Olarak Onarılıp Eski Haline Getirilebilen Araçlarda Değer Kaybı-23 d. -Gelir Yoksunluğu Zararı Ek-Munzam Zarar-24 e. -Özel Aracın Onarım Süresince Kullanılamamasından Doğan Zarar-25 2. -İNSANA İLİŞKİN MADDİ ZARARLAR-26 a. -Bedensel Bütünlüğün Zedelenmesinden Doğan Maddi Zarar-26 aa. -İyileştirme Tedavi Giderleri-28 bb. -Kazanç Kaybı, Çalışma Gücünün Azalmasından veya Sürekli Kaybından Doğan Zarar-29 aaa. -Çalışma Gücünün Geçici Kaybından Doğan Zarar-29 bbb. -Çalışma Gücünün Sürekli Olarak Azalması veya Kaybından Doğan Zarar-29 aaaa. -Çalışma gücündeki sürekli azalmanın oranı-30 bbbb. -Zarar görenin gelir durumu-31 cccc. -Çalışma süresi ve bunun başlangıç anı-31 cc. -Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zarar-32 b. -İnsan Ölümünde Maddi Zarar-33 aa. -İyileştirme Giderleri ve Gelir Kaybı-33 bb. -Gömme Defin Giderleri-33 cc. -Ölenin Desteğinden Yoksun Kalma-34 E. -MANEVİ ZARAR-34 1. -MANEVİ ZARAR KAVRAMINI AÇIKLAYAN TEORİLER-36 a. -Sübjektif Teori-36 b. -Objektif Teori-37 c. -Karma Teori-38 2. -HUKUKA AYKIRI FİİLİN YÖNELDİĞİ VARLIĞIN TÜRÜNE GÖRE MANEVİ ZARAR-40 a. -Maddi Nitelikte Olmayan Kişisel Değerlerin İhlaline Dayanan Manevi Zarar-40 b. -Maddi Nitelikteki Kişisel Varlıklara Saldırı Nedeniyle Ortaya Çıkan Manevi Zarar-42 c. -Kişilik Hakkına Dahil Olacak Mesleki ve Ekonomik Değerlere Saldırı Nedeniyle Ortaya Çıkan Manevi Zarar-42 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-43 II. -TAZMİNAT-57 A. -TAZMİNAT KAVRAMI-57 B. -TAZMİNATIN AMACI VE ÖNEMİ-58 C. -TAZMİNATIN KAPSAMININ BELİRLENMESİ-60 1. -TAZMİNAT İLE ZARAR ARASINDAKİ İLİŞKİ-60 2. -TAZMİNATIN İNDİRİLMESİ VE İNDİRİM SEBEPLERİ-61 a. -Genel Bilgi-61 b. -Zarar Sorumlusuna İlişkin İndirim Sebebi Zarar Verenin Tazminatı Ödediğinde Yoksulluğa Düşecek Olması-62 aa. -Zarar Verenin Hafif Kusuru-62 bb. -Zarar Verenin Tazminatı Ödediğinde Yoksulluğa Düşecek Olması-63 cc. -Hakimin Takdiri Hakkaniyetin Gerektirmesi-64 c. -Zarar Görene İlişkin İndirim Sebepleri-64 aa. -Zarar Görenin Zarar Doğuran Fiile Rızası-65 bb. -Zarar Görenin Kusuru Ortak Kusur-67 aaa. -Zararın Doğumunda Ortak Kusur-71 aaaa. -Zarara Engel Olacak Tedbirleri Almama veya Özen Göstermeme-71 bbbb. -Zarar Tehlikesini Göze Almak-72 bbb. -Zararın Artmasında Ortak Kusur-72 aaaa. -Zarar Görenin Meslek Değiştirmekten Kaçınması-73 bbbb. -Zarar Görenin Bir Ameliyat veya Tedaviden Kaçınması-74 ccc. -Tazminat Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırma-75 cc. -Zarar Görenin Bedensel Yatkınlığı Bünyevi İstidatı-75 d . -Takdire Bağlı Durumun Gereği İndirim Sebepleri-76 aa. -Tarafların Ekonomik Durumu-77 aaa. -Zarar Verenin Yoksulluğa Düşecek Olması-77 bbb. -Zarar Görenin Çok Yüksek Bir Gelire Sahip Olması-78 bb. -Hatır Yardım İşleri-78 cc. -Beklenmeyen Hal Umulmayan Olay-79 dd. -Yardımcı Kişi Konumundaki Üçüncü Kişinin Kusuru-81 ee. -Uzak Zayıf İlliyet Bağı-81 ff. -Diğer İndirim Sebepleri-82 3. -TAZMİNATIN TAMAMEN KALDIRILMASI-82 4. -HESAPLANAN TAZMİNAT MİKTARINDAN HAKKANİYET SEBEBİYLE ARTTIRMA VEYA İNDİRME YAPILAMAMASI-83 D. -TAZMİNATA UYGULANACAK FAİZ-84 1. -TAZMİNATLARA UYGULANACAK FAİZ TÜRÜ-84 2. -TAZMİNATLARDA FAİZ BAŞLANGICI-85 3. -DAVA AÇILIRKEN FAİZ İSTEĞİ, FAİZİN TÜRÜNÜN VE FAİZİN BAŞLANGICININ BELİRTİLMESİ-86 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-86 İKİNCİ BÖLÜM İŞ HUKUKUNA ÖZGÜ TAZMİNATLAR I. -KIDEM TAZMİNATI-101 A. -KIDEM TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ-102 1. -ÜCRET GÖRÜŞÜ-103 2. -TAZMİNAT GÖRÜŞÜ-104 3. -İKRAMİYE GÖRÜŞÜ-105 4. -SİGORTA GÖRÜŞÜ-106 5. -İŞ GÜVENCESİ KURUMU OLDUĞU GÖRÜŞÜ-107 6. -KENDİNE ÖZGÜ BİR KURUM OLDUĞU GÖRÜŞÜ-108 B. -KIDEM TAZMİNATI İSTEYEBİLME KOŞULLARI-109 1. -İŞ KANUNA TABİ İŞÇİ OLMA-109 2. -İŞ SÖZLEŞMESİNİN KANUNDA BELİRTİLEN NEDENLERLE SONA ERMESİ-110 3. -EN AZ 1 YIL ÇALIŞMIŞ OLMAK KOŞULU-115 C. -KIDEM TAZMİNATINA ESAS ALINAN KIDEMİN TESPİTİ-116 1. -KIDEMİN TESPİTİNE İLİŞKİN ESASLAR-116 2. -SÜREYE İLİŞKİN FARKLI DURUMLAR-118 D. -KIDEM TAZMİNATINA ESAS ALINAN ÜCRETİN TESPİTİ-122 1. -GİYDİRİLMİŞ ÜCRET-122 2. -SON ÜCRETİN BELİRLENMESİ-125 E. -KIDEM TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI-125 1. -KIDEM TAZMİNATININ MİKTARI-126 2. -KIDEM TAZMİNATININ HESAPLANMASI-127 F. -KIDEM TAZMİNATININ ALACAKLISI, BORÇLUSU, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-128 1. -KIDEM TAZMİNATININ ALACAKLISI-128 2. -KIDEM TAZMİNATININ BORÇLUSU-129 3. -KIDEM TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI-131 4. -KIDEM TAZMİNATININ GECİKME FAİZİ-133 G. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN KIDEM TAZMİNATI-136 H. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN KIDEM TAZMİNATI-136 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-137 II. -İHBAR TAZMİNATI-195 A. -İHBAR TAZMİNATININ TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ-196 1. -TANIMI-196 2. -HUKUKİ NİTELİĞİ-197 B. -İHBAR TAZMİNATI İSTEYEBİLME KOŞULLARI-199 1. -İŞ KANUNA TABİ İŞÇİ OLMA-199 2. -SÜRESİ BELİRSİZ SÜREKLİ İŞ SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞMA-199 3. -İŞ SÖZLEŞMESİNİN BİLDİRİMSİZ FESHEDİLMESİ-200 4. -BİLDİRİMSİZ FESHİN HAKLI NEDENE DAYANMAMASI-201 C. -İHBAR TAZMİNATINA ESAS HİZMET SÜRESİ, ÜCRET VE HESAPLANMASI-203 1. -İHBAR TAZMİNATINA ESAS HİZMET SÜRESİ-203 2. -İHBAR TAZMİNATINA ESAS ÜCRET-203 3. -İHBAR TAZMİNATININ HESAPLANMASI-205 D. -İHBAR TAZMİNATININ BORÇLUSU, ALACAKLISI, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-205 1. -İHBAR TAZMİNATININ ALACAKLISI-205 2. -İHBAR TAZMİNATININ BORÇLUSU-206 3. -İHBAR TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI-207 4. -İHBAR TAZMİNATININ GECİKME FAİZİ-207 E. -İHBAR ÖNELİNE İLİŞKİN ÜCRETİN PEŞİN ÖDENMESİ-208 F. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN İHBAR TAZMİNATI-210 G. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN İHBAR TAZMİNATI-211 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-212 III. -KÖTÜNİYET TAZMİNATI-250 A. -KÖTÜNİYET TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ-250 B. -KÖTÜNİYET TAZMİNATI İSTEYEBİLME KOŞULLARI-253 1. -İŞ GÜVENCESİ HÜKÜMLERİNDEN YARARLANMAYAN İŞÇİLERDEN OLMA-253 2. -İŞ SÖZLEŞMESİNİN BELİRSİZ SÜRELİ OLMASI-253 3. -FESİH BİLDİRİMİNİN BİR HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASINI OLUŞTURMASI-255 C. -KÖTÜNİYETİN ÖLÇÜSÜ VE FESİH HAKKININ KÖTÜYE KULLANILDIĞI DURUMLAR-256 1. -KÖTÜNİYETİN ÖLÇÜSÜ-256 2. -FESİH HAKKININ KÖTÜYE KULLANILDIĞI DURUMLAR-257 D. -KÖTÜNİYETİN İSPAT YÜKÜ-258 E. -KÖTÜNİYET TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI-259 F. -KÖTÜNİYET TAZMİNATININ ALACAKLISI, BORÇLUSU, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-260 1. -KÖTÜNİYET TAZMİNATININ ALACAKLISI-260 2. -KÖTÜNİYET TAZMİNATININ BORÇLUSU-260 3. -KÖTÜNİYET TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI-260 4. -KÖTÜNİYET TAZMİNATININ GECİKME FAİZİ-260 G. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN KÖTÜNİYET TAZMİNATI-261 H. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN KÖTÜNİYET TAZMİNATI-262 I. -6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE KÖTÜNİYET TAZMİNATI-262 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-262 IV. -SENDİKAL TAZMİNAT-275 A. -SENDİKAL TAZMİNATIN HUKUKİ NİTELİĞİ-275 B. -SENDİKAL TAZMİNAT İSTEYEBİLME KOŞULLARI-277 1. -İŞ GÜVENCESİ HÜKÜMLERİNDEN YARARLANABİLEN İŞÇİLERDEN OLMA-277 2. -SENDİKAYA ÜYE OLMA, OLMAMA VEYA SENDİKAL FAALİYET-279 3. -SENDİKAL NEDENLERLE EŞİT DAVRANMA BORCUNA AYKIRI DAVRANILMASI-280 C. -SENDİKAL TAZMİNATTA İSPAT YÜKÜ-280 D. -SENDİKAL TAZMİNATIN MİKTARI VE HESAPLANMASI-282 E. -SENDİKAL TAZMİNATIN BORÇLUSU, ALACAKLISI, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-283 1. -SENDİKAL TAZMİNATIN ALACAKLISI-283 2. -SENDİKAL TAZMİNATIN BORÇLUSU-283 3. -SENDİKAL TAZMİNATTA ZAMANAŞIMI-284 4. -SENDİKAL TAZMİNATIN GECİKME FAİZİ-284 F. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN SENDİKAL TAZMİNAT-284 G. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN SENDİKAL TAZMİNAT-284 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-285 V. -AYRIMCILIK TAZMİNATI-329 A. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ ANAYASAL DAYANAĞI-329 B. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ-330 C. -EŞİT DAVRANMA BORCUNUN ŞARTLARI-331 D. -AYRIMCILIK TAZMİNATI İSTEYEBİLME ŞARTLARI-334 1. -İŞ İLİŞKİSİNDE DİL, IRK, CİNSİYET, SİYASAL DÜŞÜNCE, FELSEFİ İNANÇ, DİN VE MEZHEP VE BENZERİ SEBEPLERLE AYRIM YAPILMASI-334 2. -İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ NEDENİYLE İŞÇİLER ARASINDA AYRIM YAPILMASI-336 3. -CİNSİYET NEDENİYLE İŞÇİLER ARASINDA AYRIM YAPILMASI-337 a. -İş Sözleşmesinin Yapılması, Şartlarının Oluşturulması, Devamı ve Sona Ermesinde İşçiler Arasında Ayrım Yapılması-337 b. -Eşit Değerde İş İçin Farklı Ücret Uygulanması-339 E. -AYRIMCILIK YAPILDIĞININ İSPATI VE İSPAT YÜKÜNÜN YER DEĞİŞTİRMESİ-341 F. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI-341 G. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ ALACAKLISI, BORÇLUSU, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-343 1. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ ALACAKLISI-343 2. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ BORÇLUSU-343 3. -AYRIMCILIK TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI-343 4. -AYRIMCILIK TAZMİNATININ GECİKME FAİZİ-344 H. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN AYRIMCILIK TAZMİNATI-344 I. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN AYRIMCILIK TAZMİNATI-344 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-344 VI. -İŞ GÜVENCESİ İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI-363 A. -İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ-363 B. -İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI İSTEYEBİLME KOŞULLARI-364 C. -İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI-365 D. -İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATININ ALACAKLISI VE BORÇLUSU, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-367 1. -İş Güvencesi Tazminatının Alacaklısı-367 2. -İş Güvencesi Tazminatının Borçlusu-368 3. -İş Güvencesi Tazminatında Zamanaşımı-368 4. -İş Güvencesi Tazminatının Gecikme Faizi-368 E. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI-368 F. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN İŞ GÜVENCESİ TAZMİNATI-368 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-370 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İŞ HUKUKUNDA UYGULANANBORÇLAR HUKUKU TAZMİNATLARI I. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATI-393 A. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATI KAVRAMI VE KOŞULLARI-393 1. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATININ HUKUKİ NİTELİĞİ-393 2. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATI İSTEYEBİLME KOŞULLARI-394 a. -İşveren Tarafından Haksız Fesih Halinde-394 aa. -Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin Haksız Feshi-396 aaa. -İş Güvencesinden Yararlanmayan İşçinin İş Sözleşmesinin Haksız Feshi-396 bbb. -İş Güvencesinden Yararlanan İşçinin İş Sözleşmesinin Haksız Feshi-396 bb. -Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Haksız Feshi-397 b. -İşçi Tarafından Haksız Fesih Halinde-397 B. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATI HESABI VE VERGİ İLE SİGORTA HUKUKUNDAKİ DURUMU-399 1. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATININ MİKTARI VE HESAPLANMASI-399 2. -HAKSIZ FESİH TAZMİNATININ ALACAKLISI, BORÇLUSU, ZAMANAŞIMI VE GECİKME FAİZİ-399 a. -Haksız Fesih Tazminatının Alacaklısı-399 b. -Haksız Fesih Tazminatının Borçlusu-399 c. -Haksız Fesih Tazminatında Zamanaşımı-399 d. -Haksız Fesih Tazminatının Gecikme Faizi-400 3. -SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ YÖNÜNDEN HAKSIZ FESİH TAZMİNATI-400 4. -VERGİ HUKUKU YÖNÜNDEN HAKSIZ FESİH TAZMİNATI-400 II. -CEZAİ ŞART TAZMİNATI CEZA KOŞULU ALACAĞI-400 A. -BORÇLAR HUKUKUNDA CEZAİ ŞART UYGULAMASI-400 1. -CEZAİ ŞART KAVRAMI VE AMACI-400 2. -CEZAİ ŞART IN UNSÜRLARI-401 3. -CEZAİ ŞARTIN HUKUKİ NİTELİĞİ-401 4. -CEZAİ ŞARTIN HÜKÜM DOĞURMASI-402 5. -CEZAİ ŞARTIN TÜRLERİ-403 a. -Seçimlik Cezai Şartın Türleri-403 b. -İfaya Eklenen Cezai Şart-405 c. -İfa Yerine Cezai Şart Dönme Cezası-405 6. -CEZAİ ŞARTIN İNDİRİLMESİ-406 B. -İŞ HUKUKUNDA CEZAİ ŞART UYGULAMASI-408 1. -İŞ SÖZLEŞMESİNE CEZAİ ŞART KONULMASI-409 2. -TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE CEZAİ ŞART KONULMASI-409 3. -İŞYERİ İÇ YÖNETMELİKLERİ İLE CEZAİ ŞART KONULMASI-410 4. -CEZAİ ŞART TAZMİNATININ KARŞILIKLI OLUP OLMAMASI-411 5. -CEZAİ ŞART TAZMİNATININ EŞİT MİKTARDA DÜZENLENMESİ-412 6. -İŞÇİYE YAPILAN EĞİTİM MASRAFI VE CEZAİ ŞART TAZMİNATI-412 7. -DENEME SÜRESİ VE CEZAİ ŞART TAZMİNATI-413 8. -CEZAİ ŞARTIN HESAPLANMASI VE İNDİRİM MÜESSESESİ-414 C. -REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ VE CEZAİ ŞART TAZMİNATI-414 1. -GENEL OLARAK REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ-415 2. -İŞÇİNİN SADAKAT BORCUNA DAYANAN REKABET ETMEME BORCU-415 3. -SÖZLEŞMEDEN DOĞAN REKABET ETMEME BORCU-416 4. -REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ YAPMANIN KOŞULLARI-417 5. -REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI-418 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-419 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MADDİ TAZMİNAT I. -MADDİ TAZMİNAT KAVRAMI-449 A. -MADDİ TAZMİNAT VE TÜRLERİ-449 1. -Genel Bilgi-449 2. -Maddi Tazminatın Ödenme Şekli-450 a. -Ayni Tazmin-450 aa. -Haksız Olarak alınan Şeyin Semereleri İle Birlikte İade Edilmesi-450 bb. -Aynı Cinsten Misli Eşya İle Değiştirme-451 cc. -Zarar Gören Şeyin Onarımı-451 dd. -Haksız Fiil Kararının Yayınlanması-451 b. -Nakdi Tazmin-451 aa. -Bedensel Bütünlüğün İhlalinde Nakdi Tazmin-452 aaa. -Geçici İş Göremezlik Tazminatı-455 bbb. -Sürekli İş Göremezlik Tazminatı-456 bb. -İnsan Ölümünde Nakdi Tazmin Destekten Yoksun Kalma Tazminatı-456 3. -Maddi Tazminat Hakkının Mirasçılara Geçmesi-458 a. -Eşyaya Verilen Zarara İlişkin Tazminatta-458 b. -Beden Bütünlüğünün İhlaliyle İlgili Tazminatta-458 c. -Destekten Yoksun Kalma Tazminatında-459 II. -EŞYAYA VERİLEN ZARARDA MADDİ TAZMİNAT-459 A. -KAVRAM VE GENEL BİLGİ-459 1. -KAVRAM-459 2. -EŞYANIN ZARARA UĞRAMASI-459 a. -Eşyanın Hasara Uğraması-459 b. -Eşyanın Yok Olması veya Fonksiyonun Ortadan Kalkması-460 B. -EŞYAYA VERİLEN ZARARDA MADDİ TAZMİNAT HESABI-460 1. -ZARARIN TAZMİNİ YÖNTEMLERİ-461 a. -Objektif ve Sübjektif Yöntem-461 b. -Zararın Belirleme Yöntemi-461 c. -Zararın Belirleneceği Yer ve Zaman-462 2. -DİĞER ZARARLAR-462 III. -ÖLÜM VE BEDENSEL ZARAR HALİNDE MADDİ TAZMİNAT-462 A. -İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI-462 1. -GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI-463 a. -Bedensel Zarar Kavramı ve Korunması-464 b. -Geçici İş Göremezlikten Doğan Zarar-465 aa. -Sakatlığın veya Hastalığın Çeşidi Derecesi-468 bb. -Sakatlığın veya Hastalığın Zarar Görenin Mesleğine Etkisi-468 cc. -Zarar Görenin Elde Ettiği Gelir-469 aaa. -Giydirilmiş Ücret Kavramı ve Tespiti-469 bbb. -Net Ücret Kavramı ve Tespiti-469 2. -SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI-470 a. -Yaşam Süresi Muhtemel Ömür Süresi-471 b. -İş Görebilme Çağı Faal Ömür Süresi – Çalışma Süresi-471 c. -İş Göremezlik Oranı Çalışma Gücünden Kayıp Oranı-473 aa. -İş Göremezlik Oranının Tespitinde Kullanılan Cetveller-473 aaa. -Kılavuz Maluliyet Baremi-473 bbb. -SGK Maluliyet Baremi-474 d. -İşçinin Ücreti Müstakbel Gelir Kaybı-474 e. -Kusurun Belirlenmesi-474 3. -İŞ GÖREMEZLİKTE TAZMİNAT HESABI-476 a. -Tazminat Hesabında Dikkate Alınacak Etkenler-476 aa. -İşçiye Bağlı Etkenler-476 bb. -İşverene Bağlı Etkenler-479 b. -Sürekli İş göremezlikte Zarardan ve Tazminattan Yapılacak İndirimler-480 aa. -SGK Tarafından Sağlanan Parasal Yardımlar-480 aaa. -Geçici İş Göremezlik Ödeneği-481 bbb. -Sürekli İş Göremezlik Ödeneği-484 bb. -İşçinin İş Göremezlik Oranı-486 cc. -İşçinin Kendi Kusuru Ortak kusur-486 aaa. -Zarar Görenin Kusurlu Bulunduğu Durumlar-487 bbb. -Kusurda ve Kaçınılmazlıkta Çeşitli Olasılıklar-489 dd. -İşverenin Müzayaka Yoksulluk Durumuna Düşmesi-491 ee. -Özel Sigorta Ödemeleri-492 ff. -İşverence ve Özel Kişilerce Yapılan Ödemeler-493 gg. -Sosyal Yardım Zamları ve Sürekli Bakıma Muhtaçlık Geliri-494 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-495 B. -DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-519 1. -DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI KAVRAMI, YASAL DAYANAĞI, KONUSU, AMACI VE HUKUKİ NİTELİĞİ-519 a. -Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Kavramı-519 aa. -Destek Kavramı-519 bb. -Destekten Yoksunluk Kavramı-520 cc. -Destekten Yoksun Kalanlar-520 b. -Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Yasal dayanağı-521 c. -Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Konusu ve Amacı-523 d. -Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hukuki Niteliği-524 2. -İŞVERENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU-525 a. -Kusurlu Sorumluluk-526 b. -Kusursuz Sorumluluk-528 aa. -Olağan Sebep Sorumluluğu-529 bb. -Tehlike sorumluluğu-530 cc. -İşverenin Kaçınılmazlıktan Doğan Sorumluluğu-532 3. -DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARI VE ZARARIN NİTELİĞİ-533 a. -Destekten Yoksun Kalma Zararının Niteliği-533 aa. -Kazançtan Yoksun Kalma Niteliği-533 bb. -Zararın Yansıma Zarar Olması-534 b. -Ödenmesi Öngörülen Zararların Çeşitleri-534 aa. -Cenaze Giderleri-534 bb. -Ölüm Hemen Gerçekleşmemişse Tedavi Giderleri-535 cc. -Çalışma Gücünün Azalması veya Kaybedilmesinden Doğan Kayıplar-536 4. -DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ ÖZEL KOŞULLARI-536 a. -Destek Olan İşçinin Ölmesi-536 b. -Desteklik İlişkisinin Bulunması-536 aa. -Gerçek Destek Fiili destek-536 bb. -Varsayılan Destek Farazi destek-537 c. -Destekte Bakım Gücünün Bulunması ve Destekten Yoksun Kalanın Bakıma İhtiyacının Bulunması-538 aa. -Bakım Gücü-538 bb. -Bakım İhtiyacı-539 5. -DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARININ HESAPLANMASI-540 a. -Zararın Hesaplanma Tarihi-540 b. -Desteğe Ait Gelirin Tespiti-541 aa. -Bilinen Dönem Geliri-541 bb. -Bilinmeyen Dönem Geliri-542 aaa. -Aktif Dönem Geliri-542 bbb. -Pasif Dönem Geliri-543 c. -Desteğe Ait gelirin Paylaştırılması-543 aa. -Paylaştırmada İlkeler-543 bb. -Paylaştırmada Eş ve Çocukların Payı-544 cc. -Destek Gücü ve Bakım ihtiyacı Süresi-544 aaa. -Desteğin Bakım Destek Gücü Süresi-544 bbb. -Destekten Yoksun Kalanların İhtiyaç Süresi-545 d. -Destekten Yoksun Kalma Zarar ve Tazminat Hesabında İndirimler-546 aa. -Eşin Evlenme Şansı ve Çalışıp Kazanma Yeteneği-546 aaa. -Eşin Evlenme Şansı-546 bbb. -Eşin Çalışıp Kazanma Yeteneği-547 bb. -Yapılmayan Masrafların Dikkate Alınması-547 cc. -Desteğin Müterafık Kusuru-548 dd. -Kaçınılmazlık Hakkaniyet İndirimi-548 ee. -Miras Geliri-549 ff. -İşverenin Yoksulluk Durumuna Düşmesi-550 gg. -Hak sahiplerine Bağlanan Gelirler-550 hh. -Özel Sigortalar Tarafından Yapılan Ödemeler-551 aaa. -Sigorta İşçi Tarafından Yaptırılmışsa-551 bbb. -Sigorta İşveren Tarafından Yaptırılmışsa-551 ıı. -İşverence ve Üçüncü Kişilerce Yapılan Ödemeler-551 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-552 BEŞİNCİ BÖLÜM MANEVİ TAZMİNAT I. -MANEVİ TAZMİNAT KAVRAMI, NİTELİĞİ VE AMACI-617 A. -MANEVİ TAZMİNAT KAVRAMI-617 B. -MANEVİ TAZMİNATIN HUKUKİ NİTELİĞİ-619 1. -TATMİN GÖRÜŞÜ-619 2. -CEZA GÖRÜŞÜ-620 3. -TAZMİNAT TELAFİ GÖRÜŞÜ-621 4. -YARGITAYIN GÖRÜŞÜ-622 C. -MANEVİ TAZMİNAT DAVASININ AMACI-622 II. -KİŞİLİK HAKLARINA SALDIRI HALİNDE MANEVİ TAZMİNAT-623 A. -TÜRK MEDENİ KANUNU VE TÜRK BORÇLAR KANUNU ARASINDAKİ İLİŞKİ-625 B. -TBK M. 58E GÖRE MANEVİ TAZMİNATIN ŞARTLARI-627 1. -KİŞİLİK HAKKI ZEDELENMİŞ OLMALIDIR-628 2. -İHLÂL FİİLİNDEN MANEVİ BİR ZARAR DOĞMUŞ OLMALIDIR-628 3. -HUKUKA AYKIRI BİR FİİL OLMALIDIR-628 a. -Kişilik Hakkı Zedelenen Kimsenin Rızası-629 b. -Üstün Nitelikte Özel veya Kamusal Yarar-630 c. -Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması-630 4. -ZARAR İLE FİİL ARASINDA UYGUN İLLİYET BAĞI BULUNMALIDIR-630 5. -ZARAR VEREN KUSURLU OLMALIDIR-630 C. -İŞVERENİN SORUMLULUĞUNA SEBEP OLAN MANEVİ ZARAR SEBEPLERİ-631 1. -İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNDE MANEVİ TAZMİNAT-632 a. -Haklı Nedenle Fesihte Manevi Tazminat-632 b. -Haksız Fesihte Manevi Tazminat-633 c. -Usulsüz Fesihte Manevi Tazminat-634 d. -Fesih Hakkının Kötüye Kullanılmasında Manevi Tazminat-634 aa. -Kötüniyetin Ölçüsü-635 bb. -Fesih Hakkının Kötüye Kullanıldığı Durumlar-636 e. -Sendikal Nedenle Yapılan Fesihte Manevi Tazminat-637 2. -AYRIMCILIK HALİNDE EŞİT İŞLEM YAPMA BORCUNA AYKIRILIKTA MANEVİ TAZMİNAT-639 a. -Ayrımcılık Yapılmaması İlkesinin Anayasal Dayanağı-639 b. -Ayrımcılık Tazminatının Hukuki Niteliği-640 c. -Eşit Davranma Borcunun Şartları-642 d. -Ayrımcılık Tazminatı ve Manevi Tazminat İsteyebilme Şartları-643 aa. -İş İlişkisinde Dil, Irk, Cinsiyet, Siyasal Düşünce, Felsefi İnanç, Din ve Mezhep ve Benzeri Sebeplerle Ayrım Yapılması-643 bb. -İş Sözleşmesi Türleri Nedeniyle İşçiler Arasında Ayrım Yapılması-644 cc. -Cinsiyet Nedeniyle İşçiler Arasında Ayrım Yapılması-644 aaa. -İş Sözleşmesinin Yapılması, Şartlarının Oluşturulması, Devamı ve Sona Ermesinde İşçiler Arasında Ayrım Yapılması-645 bbb. -Eşit Değerde İş İçin Farklı Ücret Uygulanması-646 e. -Ayrımcılık ve Manevi Tazminat-646 3. -PSİKOLOJİK TACİZ MOBİNG VEYA CİNSEL TACİZDE MANEVİ TAZMİNAT-647 a. -Psikolojik Tacizde Mobbing Manevi Tazminat-647 b. -Cinsel Tacizde Manevi Tazminat-648 aa. -Kavram-648 bb. -Özellikleri-649 cc. -Yasal Düzenleme-649 4. -SIR SAKLAMA BORCUNUN İHLALİNDE MANEVİ TAZMİNAT-650 III. -ÖLÜM VE BEDENSEL ZARAR HALİNDE MANEVİ TAZMİNAT-651 A. -MANEVİ TAZMİNAT SORUMLULUĞUNA SEBEP OLAN ZARAR TÜRLERİ-651 1. -İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINDA MANEVİ TAZMİNAT-651 2. -TRAFİK KAZASINDA MANEVİ TAZMİNAT-653 B. -ÖLÜM VE BEDENSEL ZARAR HALİNDE MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLECEK OLANLAR-655 1. -RUHSAL BÜTÜNLÜĞÜN İHLALİ HALİNDE MANEVİ TAZMİNAT İSTEYEBİLECEK OLANLAR-655 a. -Ruhsal Bütünlüğü Zarar Gören Kişi-655 b. -Ağır Bedensel Zarar Gören Kişinin Yakınları-656 c. -Zarar Gören Kişinin veya Yakınlarının Mirasçıları-657 2. -ÖLÜM NEDENİYLE MANEVİ TAZMİNAT TALEBİNDE BULUNABİLECEK OLANLAR-658 a. -Anne ve Baba-659 b. -Eş-660 c. -Çocuklar-661 d. -Kardeşler-662 e. -Nişanlı ve Evlatlık-662 f. -Diğer Yakınlar-663 C. -MANEVİ TAZMİNAT TAKDİRİNDE OLAYIN ÖZELLİKLERİ-663 1. -MANEVİ ZARARIN ÖNEMLİ OLMASI-663 2. -ZARAR GÖRENİN KENDİ KUSURU ORTAK KUSURU-664 3. -OLAYIN KAÇINILMAZLIK SONUCU OLUŞMASI-665 4. -SATIN ALMA GÜCÜ-666 5. -TARAFLARIN SOSYAL VE EKONOMİK DURUMLARI-666 6. -TAZMİNATIN TATMİN DUYGUSU OLUŞTURACAK TUTARDA OLMASI-666 7. -TAZMİNATIN CAYDIRICILIK UYANDIRAN TUTARDA OLMASI-667 8. -TAZMİNAT DAVASININ GEÇ AÇILMASI-667 9. -OLAYIN OLUŞ ŞEKLİ-668 10. -ZARAR GÖRENİN OLAY TARİHİNDEKİ YAŞI-669 a. -Ölüm Tarihindeki Yaşı-669 b. -Bedensel Zarar Tarihindeki Yaşı-669 11. -ÖLEN KİŞİNİN SAĞLIĞINDA DAVALI İLE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN NİTELİĞİ-669 D. -MANEVİ TAZMİNATIN BÖLÜNMEZLİĞİ İLKESİ-670 1. -MANEVİ TAZMİNATIN EK DAVA KONUSU YAPILAMAMASI-670 2. -ISLAH DİLEKÇESİ İLE MANEVİ TAZMİNAT İSTENİLMESİ-671 3. -AÇILMAMIŞ SAYILAN DAVADAKİ TUTARIN BAĞLAYICI OLMAMASI-673 4. -BEDENSEL ZARARIN GELİŞEREK ARTIŞ GÖSTERMESİ-673 5. -MANEVİ TAZMİNATA MAHSUBEN BİR MİKTAR PARA ALINMASINA RAĞMEN DAVA HAKKININ SAKLI TUTULMASI HALİ-674 IV. -MANEVİ TAZMİNATIN MİKTARI VE ŞEKLİ-675 A. -MANEVİ TAZMİNATIN MİKTARI-675 B. -MANEVİ TAZMİNATIN ŞEKLİ-677 1. -NAKDİ TAZMİN-677 2. -NAKDİ TAZMİN DIŞINDAKİ TAZMİN ŞEKİLLERİ-677 V. -MANEVİ TAZMİNATTA FAİZ VE ZAMANAŞIMI-678 A. -MANEVİ TAZMİNATTA FAİZ-678 B. -MANEVİ TAZMİNATTA ZAMANAŞIMI-678 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-678 ALTINCI BÖLÜM TAZMİNATLARDA ZAMANAŞIMI, FAİZ VE İBRA I. -TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI-703 A. -GENEL ANLAMDA ZAMANAŞIMI-703 1. -ZAMANAŞIMI KAVRAMI, AMACI VE ÖNEMİ-704 a. -Zamanaşımı Kavramı-704 b. -Zamanaşımının Amacı-706 c. -Zamanaşımının Önemi-707 2. -ZAMANAŞIMININ ŞARTLARI-708 a. -Borcun Zamanaşımına Uğramaya Elverişli Olması-708 b. -Borcun Muaccel Olması-708 c. -Kanuni Sürenin Geçmesi-710 aa. -Olağan Genel Zamanaşımı Süresi-710 bb. -Olağandışı İstisnai Zamanaşımı Süresi-710 3. -ZAMANAŞIMININ TÜRLERİ-711 a. -Kazandırıcı zamanaşımı – Kaybettirici zamanaşımı-711 b. -Sözleşme zamanaşımı – Haksız Fiil zamanaşımı-712 c. -Hukuk zamanaşımı – Ceza zamanaşımı-712 4. -ZAMANAŞIMINDA GENEL İLKELER-713 a. -Zamanaşımı Sürelerinin hesaplanması-713 b. -Zamanaşımı Sürelerinin Kesinliği-713 c. -Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi-713 aa. -Zamanaşımının Durması-713 bb. -Zamanaşımının Kesilmesi-714 d. -Davanın Reddedilmesinde Ek süre-715 e. -Zamanaşımından Vazgeçme Feragat-715 f. -Zamanaşımının İleri sürülmesi Resen İncelenememe-715 g. -Rücu Davalarında Zamanaşımı-716 aa. -Rücu hakkı ve koşulları-716 bb. -Rücu hakkının kapsamı-717 cc. -Rücu edilebilecek miktar-717 dd. -Rücu hakkının kaybı-718 ee. -Rücu Davasında Zamanaşımı Süresi-718 h. -Af Kanunlarının Zamanaşımına Etkisi-719 ı. -Daimî Defi Hakkı-719 5. -ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE-720 a. -Hak Düşürücü Süre Kavramı-720 b. -Hak Düşürücü Süre ve Zamanaşımı Arasındaki Farklar-721 B. -HAKSIZ FİİLDE GENEL ZAMANAŞIMI SÜRELERİ-722 1. -BORÇLAR HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ-724 a. -Genel Bilgi-724 b. -6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununda Zamanaşımı Süreleri-724 aa. -İki Yıllık Zamanaşımı Süresi Olağan-Subjektif-Nispi Zamanaşımı Süresi-725 bb. -On Yıllık Zamanaşımı Süresi Mutlak-Objektif Zamanaşımı Süresi-725 cc. -Ceza Zamanaşımı Süresi ve Uygulama Şartları-726 aaa. -Zarar Veren Fiil, Cezayı Gerektiren Bir Fiil Olmalıdır-726 bbb. -Ceza zamanaşımı süresi daha uzun olmalıdır-727 ccc. -Ceza Davası Zamanaşımının Uygulanabileceği Diğer Durumlar-728 2. -YARGILAMA HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ-729 a. -Genel Bilgi-729 b. -6100 Sayılı Hukuk Muhakemesi Kanununa Göre-729 3. -TRAFİK HUKUKUNDA TRAFİK İŞ KAZALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ-731 a. -KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ-731 aa. -İki Yıllık Zamanaşımı Süresi Olağan-Subjektif-Nispi Zamanaşımı Süresi-731 bb. -On Yıllık Zamanaşımı Süresi Mutlak-Objektif Zamanaşımı Süresi-732 cc. -Ceza Zamanaşımı Süresi Olağanüstü-Uzamış Zamanaşımı Süresi-733 b. -Karayolu Taşıma Kanununa Göre Zamanaşımı Süresi-734 C. -HAKSIZ FİİLDE ZAMANAŞIMININ BAŞLAMA ZAMANI-736 1. -TAZMİNAT YÜKÜMLÜSÜNÜN FAİLİN ÖĞRENİLMESİ-736 2. -ZARARIN ÖĞRENİLMESİ-737 3. -BEDENSEL ZARARIN ARTMASI GELİŞEN DURUMLAR-740 4. -BİZİM GÖRÜŞÜMÜZ-740 5. -6100 SAYILI HMK 107. MADDESİNİN ZARARIN BELİRLENMESİ VE ZAMANAŞIMI AÇISINDAN YORUMUMUZ-741 6. -ÖRNEK DAVA ÜZERİNDEN YARGITAY KARARI DEĞERLENDİRMESİ-743 D. -İDAREYE KARŞI HAKSIZ FİİL NEDENİYLE AÇILACAK TAZMİNAT DAVALARINDA ZAMANAŞIMI-746 E. -SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ-748 1. -ZORUNLU MALİ SORUMLULUK TRAFİK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI-748 a. -2918 sayılı KTKnda Zamanaşımı-748 b. -Sigortacıya Uygulanacak Zamanaşımı Süreleri-749 c. -Rücu Davalarında Zamanaşımı Süresi-750 d. -İşleten ve Sürücü Yakınlarının Trafik Sigortasından Yaralanmalarında Zamanaşımı Süreleri-750 2. -İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA ZAMANAŞIMI-751 3. -TAŞIMA SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI-752 a. -Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortasında zamanaşımı-752 b. -Taşıma Sigortasında Zamanaşımı Süreleri-752 c. -Taşıma Sigortasında Zamanaşımını Kesen Nedenler-752 d. -Taşıma Sigortasında Rücu davalarında Zamanaşımı Süresi-752 4. -ZORUNLU KOLTUK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI-753 a. -Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Zamanaşımı-753 b. -Zorunlu Koltuk Sigortasında Zamanaşımı Süreleri-753 c. -Zorunlu Koltuk Sigortasında Zamanaşımını Kesen Nedenler-753 d. -Zorunlu Koltuk Sigortasında Rücu davalarında Zamanaşımı Süresi-753 5. -GÜVENCE HESABINDA ZAMANAŞIMI-754 6. -TÜPGAZ SORUMLULUK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI-754 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-755 II. -TAZMİNAT DAVALARINDA FAİZ-785 A. -GENEL ANLAMDA FAİZ-785 1. -FAİZ KAVRAMI-785 2. -FAİZİN NİTELİĞİ-786 3. -FAİZ BORCUNUN KAYNAKLARI-787 4. -FAİZ TÜRLERİ-788 a. -Kanuni Yasal Faiz-788 aa. -Genel Bilgi-788 bb. -Türk Borçlar Kanununda Yasal Faiz-791 b. -Temerrüt Gecikme Faizi-792 c. -Ticari Faiz-793 B. -HAKSIZ FİİLLERDE TRAFİK KAZALARINDA FAİZ-794 1. -HAKSIZ FİİLLERDE FAİZ TÜRÜ VE BAŞLANGICI-794 a. -Haksız Fiillerde Faiz Türü-794 b. -Haksız Fiillerde Faiz Başlangıcı-795 2. -DAVADA FAİZ İSTEĞİ VE BAŞLANGICI-796 a. -Dava Açılırken Faiz İsteği-796 b. -Faizin Başlangıcının Belirtilmesi-796 aa. -Davanın Kısmen Islahında Faiz Başlangıcı-796 bb. -Ek Davada Faiz Başlangıcı-797 cc. -Sigortacının Sorumluluğunda Faiz Başlangıcı-797 c. -Faizin Türünün Belirtilmesi-798 3. -FAİZİN AYRI BİR DAVA İLE İSTENMESİ-798 a. -Ayrı bir dava ile faiz isteme nedeni ve Şartları-798 b. -Faiz davasının açılışında Yöntem-799 c. -Faiz davasında ayrıca faiz talebi-800 4. -FAİZ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI-800 a. -Faiz ve zamanaşımı-800 b. -Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin hesaplanması-800 5. -FAİZİN ANA PARAYI GEÇİP GEÇEMEYECEĞİ-802 6. -BİLEŞİK FAİZ-802 a. -Ticarî olmayan işlerde bileşik faiz-803 b. -Ticarî işlerde bileşik faiz-803 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-804 III. -TAZMİNATLARDA İBRA-819 A. -İBRA VE İBRA SÖZLEŞMESİ İBRANAME KAVRAMI-819 B. -İBRANAMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ-821 C. -İBRANIN UNSURLARI-822 1. -HMK YÖNÜNDEN İBRADA ESASA İLİŞKİN UNSURLAR-822 a. -İbranın Konusunu Oluşturan Alacağın Kuşkulu Olmaması, Doğmuş ve Belirgin Bulunması-822 b. -Tarafların İrade Beyanlarının Uygun Olması ve Alacaklının Borçluyu Borçtan Kurtarma İradesine Sahip Olması-823 c. -Taraflar Arasında İbra Sözleşmesinin Varlığı-823 2. -İŞ HUKUKU YÖNÜNDEN İBRANIN UNSURLARI6098 sayılı TBK m. 420-824 a. -Taraflar Arasında İş İlişkisinden Doğan Bir Alacak Bulunmalıdır. -824 b. -İbranamenin Düzenlenirken Alacak Doğmuş ve Çekişmesiz Olmalıdır. -825 c. -İbra Sözleşmesi Düzenlenmesi Konusunda İrade Birliği ve Tarafların Fiil Ehliyeti Bulunmalıdır-825 d. -İş Hukukunda İbra Sözleşmesi Yazılı Şekilde Düzenlenmelidir. -826 e. -İş Sözleşmesinin Sona Erdikten ve En Az Bir Aylık Süre Geçtikten Sonra İbra Sözleşmesi Düzenlenebilir. -827 f. -Alacağın Türü ve Miktarının İbranamede Açıkça Belirtilmesi Gerekir-828 g. -Ödemenin Eksiksiz Olarak ve Banka Yoluyla Yapılması Gerekir-829 D. -İBRANIN ÇEŞİTLERİ-830 1. -İVAZLI İBRA – İVAZSIZ İBRA-830 a. -İvazlı ibra-830 b. -İvazsız ibra-830 2. -TAM İBRA – KISMİ İBRA-830 a. -Tam ibra-830 b. -Kısmi ibra-830 E. -İBRANIN SONUÇLARI-831 F. -İŞ HUKUKU UYGULAMASINDA İBRANAME-831 1. -818 SAYILI BORÇLAR KANUNU DÖNEMİ-831 a. -İş İlişkisi Sürerken Yapılan İbra Sözleşmesi Geçersizdir-831 b. -İbranamede Tanzim Tarihi Bulunmalıdır-832 c. -İşçi, İbranamede İrade Fesadı İddiasında ise Bunu İspatlamalıdır-833 d. -Tartışmalı ve Henüz Doğmamış Alacaklar İçin İbra Sözleşmesi Düzenlenemez-834 e. -İbranamede Alacağın Türü ve Miktarı Belirtilmelidir-834 f. -İbranameye İhtirazı Kayıt Konulması İbra İradesinin Olmadığını Gösterir-834 g. -İbranamenin Bölünebilir Etkisi Vardır-835 h. -İbranamenin İleri Sürülme Zamanı-836 2. -6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU DÖNEMİ-837 a. -İbraname Fesihten Bir Ay Sonra Düzenlenmelidir-837 b. -İşveren Ödemeleri Banka Yoluyla Yapmalıdır-838 c. -İbraname Yazılı Şekilde Yapılmalıdır-838 d. -İbraname Miktar İçermelidir-838 e. -Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin İbraname İlke Kararı-839 f. -Geçerli İbraname Örneği-841 KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI-842 YEDİNCİ BÖLÜM TAZMİNAT HESAPLAMA TABLOLARI VEÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI TABLOLAR-864 P. M. F POPULATION MASCULINE et-FEMININE YAŞAMA TABLOSU 1931-864 PMF YAŞAM TABLOSU-865 CSO 1980 AMERİKAN YAŞAM TABLOSU-866 GELİR ARTIŞ VE İSKONTO TABLOSU-872 GELİR ARTIŞ VE İSKONTOLAMA İSKONTOLU ÇALIŞMA DÖNEMİ KAZANÇLARI-874 BİLİRKİŞİ RAPORLARI-877 KÖTÜNİYET TAZMİNATI, ÜCRET, FAZLA ÇALIŞMA, HAFTA TATİLİ VE UBGT ÜCRETLERİNE İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-877 KIDEM TAZMİNATI, FAZLA ÇALIŞMA, HAFTA TATİLİ VE UBGT, YILLIK İZİN ÜCRETLERİNE İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-886 KIDEM TAZMİNATI, İHBAR TAZMİNATI, FAZLA ÇALIŞMA, VE YILLIK İZİN ÜCRETLERİNE İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-894 YURT DIŞINDA ÇALIŞMAYA AİT İŞÇİLİK ALACAKLARINA İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-903 CEZAİ ŞART VE GERİYE KALAN SÜRE ÜCRETİNE AİT BİLİRKİŞİ RAPORU-905 KIDEM TAZMİNATI, FAZLA ÇALIŞMA, UBGT VE YILLIK İZİN ÜCRETLERİNE İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-907 FAZLA ÇALIŞMA, UBGT, YILLIK İZİN ÜCRETLERİNE VE KARŞI DAVADA İHBAR TAZMİNATI VE AVANS ALACAĞINA İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-913 İBRANAMENİN GEÇERLİ OLUP OLMAMASINA GÖRE İŞÇİLİK ALACAKLARINA İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-923 FESHİN HAKLI SEBEBE DAYANIP DAYANMADIĞINA GÖRE İŞÇİLİK ALACAKLARINA İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-928 BOZMA KARARINDAN SONRA İŞÇİLİK ALACAĞI HESABI-932 İŞE İADE TAZMİNATINA İLİŞKİN BİLİRKİŞİ RAPORU-935 MALULİYETTE MADDİ TAZMİNAT-940 İŞ GÜCÜ KAYBI NEDENİ İLE TAZMİNAT-948 İŞ KAZASI NEDENİYLE MADDİ TAZMİNAT-952 GEÇİCİ İŞ GÖRMEZLİK VE MALULİYETTEN DOĞAN TAZMİNAT-955 MALULİYET NEDENİYLE TAZMİNAT-958 ÖĞRENCİNİN MALULİYETİNDE TAZMİNAT-961 % 100 MALULİYETTE TAZMİNAT-965 EV HANIMININ MALULİYETİNDE TAZMİNAT-969 DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-974 DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI – Örnek 2-982 İŞ KAZASI NEDENİYLE MALULİYETTE SSKNIN RÜCUU-991 ÖLÜMLÜ KAZADA BAĞ-KURUN RÜCUU-993 İŞ KAZASI NEDENİYLE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-996 ERKEK ÇOCUK ÖLÜMÜNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-1001 KIZ ÇOCUĞUN ÖLÜMÜNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-1006 BAĞ-KUR SİGORTALISININ ÖLÜMÜNDE DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-1011 SİGORTA ŞİRKETİNİN RÜCUUNDA DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI-1016 KAYNAKLAR-1023 KAVRAM DİZİNİ-1029 YARGITAY KARARLARI DİZİNİ-1037

cinsel tacizde manevi tazminat miktarı